Ayçiçeğinde bolluk olunca yağ fiyatları düşüşe geçti

Tarım Merkezi
2 Ekim 2008,Perş.

Küresel ısınmaya bağlı olarak meydana gelen kuraklıktan ayçiçeği üreticileri de nasibini almıştı. Yaşanan kuraklık rekoltede düşüşe ve ayçiçeği yağı fiyatlarının iki katı artmasına sebep oldu. Bu yıl ise rekoltede artış yaşanması yağ fiyatlarına indirim olarak yansıdı. Rekoltedeki düşüşe spekülasyonlar da eklenince bir ara 29,50 YTL`ye kadar yükselen 5 litrelik ayçiçeği yağı 14,90 YTL`ye kadar geriledi. Fiyatların gerilemesindeki en büyük etken verimin fazlalığı gösteriliyor. Rusya ve Ukrayna`da hasadın başlamasıyla yağ fiyatlarının daha da gerilemesi bekleniyor. Çukurova`da ilk kez ayçiçeği üretiminin yapılması ve yüksek miktarda ürün alınmasının da indirimlerde etkili olduğu açıklanıyor.

Geçen yıl, dünyada yaşanan küresel ısınma tarım ürünlerinde verimin düşmesine yol açtı. Buna bağlı olarak bitkisel yağların fiyatlarının yüzde 100`e yakın artmasına neden oldu. Bu artış piyasalarda yağın hammaddesinde önemli açık meydana getirdi. Yağlık tohum hammaddesinde yaşanan bu sıkıntı, market raflarına ve dolayısıyla üretici ile birlikte tüketiciye yansıdı. Kuraklığa bağlı olarak geçen yıl dünyada ayçiçeği açığı 2,5 milyon ton civarında oldu. Bu yıl ise ayçiçeği üretiminde rekolte aşılarak 4,5 milyon ton fazla üretim gerçekleşti. Trakya Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Rafet Sezen, bitkisel yağ fiyatlarında yaşanan düşüşün üretim fazlalığından kaynaklandığını açıklıyor. Geçen yıl kuraklık nedeniyle verimin düşmesine bağlı olarak fiyatların arttığını anımsatan Rafet Sezen, bu yıl da tersi bir durumun söz konusu olduğuna işaret ediyor. Üreticinin dünyadaki gelişmeleri yakından takip etmesi gerektiğini anlatan Sezen, geçen yıl Bulgaristan`da kilogramı 300 Leva olan ayçiçeğinin, kuraklıktan dolayı 900 Leva`ya yükseldiğini hatırlattı. Rafet Sezen, bunun sonucunda üreticilerin yoğun bir şekilde ayçiçeği ekimine yöneldiğini dile getiriyor. Geçen yıl dünya ayçiçeği üretimi 21 milyon ton olarak gerçekleşti. Bu yıl ayçiçeği üretiminde beklenen rekolte miktarı 26 milyon tonun üzerinde. Türkiye`de ise 2007 yılında 650 bin ton olan rekolte bu yıl yaşanan bolluk ve Çukurova bölgesindeki üretimle birlikte bir milyon 200 bin tona ulaştı.

Birdal Yağları Yönetim Kurulu Başkanı Muhittin Birdal ise Çukurova bölgesinde ilk kez deneme olarak ayçiçeği ekimi yapıldığını ifade etti. Birdal, Çukurova`daki ekimden 250-300 bin ton civarında yüksek oranda verim alınmasının da yağ fiyatlarına indirim şeklinde yansıdığını dile getirdi. Trakya bölgesindeki verimin de iyi olduğuna işaret eden Birdal, üretici firmaların rekoltenin fazla olmasından, tüketicinin de yağ fiyatlarındaki indirimden memnun olduğuna dikkat çekti.

Fiyatlar markanın önüne geçti

Olin Yağ Genel Müdürü Edip Ağaoğulları da fiyat düşüşlerini arz fazlalığına bağlıyor. Ağaoğulları, `Türkiye`de rekolte fazla görünüyor. Dünyadaki beklentiler de üretim fazlalığı yönünde. Bu yıl verimler iyi. Kalite de iyi. Arz fazla oldu. Ve daha da olacak. Rusya ile Ukrayna`da daha hasat başlamadı. Burada da geçen yıla nazaran rekolte yüksek tahmin ediliyor.` diye konuştu. Portakal Market`in Satın Alma Müdürü Birol Özdemir, yüzde 50 fiyat indirimiyle birlikte ayçiçeği yağı satışlarında yüzde 35 artış olduğuna dikkat çekiyor. Birol Özdemir, geçen yıl fiyatlarda yaşanan artışın satışlarını olumsuz etkilediğini hatırlatarak, `Zamlı fiyatlar uygulandığında tüketicinin sitemleri oluyordu. Şimdi fiyatlar düştü. Yağ satış miktarlarındaki artışın tüketiciyi memnun ettiğini düşünüyoruz,` dedi.

Her ay 5 litrelik ayçiçeği yağı tükettiklerini anlatan ev hanımı Aysel Kılıçer, fiyatların arttığı dönemde yağ tüketimini azaltarak çözüm bulmaya çalıştıklarını hatırlatıyor. Aysel Kılıçer, markette yağ fiyatlarında indirim gördüklerinde mutlu olduklarını ifade ederek, `Ayçiçeği yağı fiyatları pahalanınca, herhangi bir marka bitkisel yağ fark etmiyordu. İçlerinde en ucuzunu tercih ediyorduk. Soya yağı tüketmeye başlamıştık,` diyor.