Kim tutar zeytinyağını

Hakan Tartan
Referans
06 Ekim 2008,P.Tesi

Zeytinyağı üretiminde sırasıyla İspanya, İtalya, Yunanistan ve Tunus.. Ardından Türkiye. Yani beşinciyiz.
Ama son yıllarda bizi zorlayanlar da var.
Örnekse Suriye.
Bugün zeytinyağında dünya ikinciliği Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın hedefleri arasında yer alıyor.
Böyle bir hedef şimdiye kadar hiç olmamıştı.
Zeytincilik konusunda ilk kez böyle "ileri bir hedef" saptadık.
2014'e kadar zeytin alanlarını şu anda mevcut 700 bin hektardan 1 milyon hektara, zeytin ağacı sayısını 140 milyondan 180 milyona, sofralık zeytin üretimini 400 bin tondan 650 bin tona, zeytinyağı üretimini 115 bin ton olan ortalama üretimden 750 bin tona çıkarmayı hedefliyoruz.
Bu çok önemli. Akılcı bir hedef.
Zor mu? Olabilir!
Ama... Başarılamaz mı? Neden olmasın!
İspanya'nın ortalama zeytinyağı üretimi 1 milyon ton civarında olduğuna göre hedef, ikincilik anlamına geliyor.
İtalya'nın üretimi 600 bin ton civarında.
Zeytinyağı ihracatını ortalama 70 bin tondan 300 bin tona, sofralık zeytin ihracatını 50 bin tondan 200 bin tona, ağaç başına verimi 12 kilogramdan 25 kilograma, kişi başına tüketimi de yaklaşık bir kilogramdan 5 kilograma çıkartma hedefimiz var.
Ama...
Şu anda iç tüketimde önemli sorunlar var. İrdelenmeli, tartışılmalı ve çözüm bulunmalı.
Halen 140 milyon civarında zeytinimiz var. 2014 yılına kadar bu sayı 180 milyonu bulacak da...
Destek şart. Bu anlamda ileri adımlar.
Devletin gücünü göstermesi.
Dinamizmin gelişmesi anlamında.
Zeytincilik sektörü adeta ergenlik çağına giren bir çocuk gibi. Sıkıntılı bir dönem geçiriliyor.
Ama tabii kişiliği oturacak. İşte bu tarih de 2014, hedeflerin arasında bu var.
Örneğin şu anda iç tüketim düşük seviyede.
Bir litre tüketim Türkiye'ye yakışıyor mu?
Bu oran; komşumuz Yunanistan'da 21 kilogram civarında. Girit'te 25 kilogram.
Yani...
Ağacın anavatanısınız!
Bu topraklarda bu ürünlere ait binlerce yıllık kültür birikimi var!
Hâlâ halkımız zeytin ve zeytinyağını yeterince tanımıyor, yemiyor. Ya da yiyemiyor, tüketemiyor!

Kişi başı 5 kilo
Zeytinyağı tüketenler genelde Akdeniz ve Ege'de.
Zeytinyağı dışındaki diğer yağlar tüketiciye çok iyi anlatılmış.
Tanıtım eksiği var. Zeytinyağı tanıtımı noksan kalmış ve diğer yağlar konusunda ciddi promosyonlar yapılmış.
Hatta halkı yanıltıcı reklamlar bile yapılmış. Yapılıyor!
Ancak dünya zeytinyağını keşfetti!
Hem de ne keşif!
Yaygınlaşıyor.
Hem lezzet hem sağlık...
Bugün çok önemli kalp uzmanları, hatta kanser konusunda çalışan uzmanlar, diyetisyenler artık net adres gösteriyor: Zeytinyağı.
Bütün öğütler zeytinyağı için. "Aman" diyorlar, "Sağlığınız için zeytinyağı".
"Lokman hekim"in de "ye" dediği çok özel bir lezzet.
Önümüzdeki günlerde ve yıllarda iç tüketim artacak.
İnsanlar sağlıkta yaşanan sancıları görüyor, hissediyor.
Ülkemizde zeytin ve zeytinyağı üretiminin gelişimi konusunda önemli çalışmalar yapan bir kurum var.
Bunun ismi Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK). Bu kurulun değerlendirmesinde zeytinyağı sektörü için somut bir öneri paketi var:
"Şu anda yaklaşık 70 bin ton civarında bir zeytinyağı stok kapasitesi var. Bunun 20-30 bin tonu kullanılıyor. Yani geriye kalan 30-40 bin dolayında bir stok kapasitesi atıl duruyor. Bunun için lisanslı depoculuk uygun bir zemin oluşturuyor. Modernizasyon için hem özel sektöre hem de birliklere yardım yapılmalı. Bu yardımlar sonucunda lisanslı depoculuk modeliyle de konu desteklenmelidir. Türkiye'de de Avrupa Birliği'nde olduğu gibi fiyatların aşırı düştüğü veya mal arzında problemlerin yaşandığı durumlarda stoklanan zeytinyağının her günü için 1.22 euro stoklama yardımı verilmesi modeline de gidilmelidir."
Kurul Başkanı Mustafa Tan ise "İhracatta uygulanan ambalajlı ve markalı zeytinyağına daha fazla teşvik verilmesi modeli yerindedir. Bu model Türkiye'nin kendi markalarıyla dünya pazarlarına açılımını kolaylaştırmaktadır. Türkiye daha az ihracat yapmaktadır ama ambalajlı ürünü daha yüksek fiyatla pazarlayabilmektedir. Yeni pazarlara girilmiş olması da önemli" değerlendirmesinde bulunuyor.
Evet, yeni pazarlar var.
Ege'nin, İzmir'in lezzeti ile tanışan.
Çin, Brezilya, Singapur, Hong Hong, Tayland, Ukrayna bunlardan birkaçı.
Teşvikler ve dış pazarlara yönelik tanıtımlar artsa...

Kim tutar zeytinyağını!