Zeytincilik
Bilinçli yetiştiricilik ve zeytinin dünya standartlarında işlenmesini gerçekleştiren tesislerin varlığı ve artışı, Manisa Kırkaağaç-Akhisar’da üretilen zeytinlerin dünya pazarlarında yer almasına neden oluyor, bu gelişme ise günden güne artıyor. Bunun sonucunda Akhisar ürünü, ambalajlı ve markalı olarak dünya pazarlarında tanıtılıyor. Manisa Kırkağaç-Akhisarlı zeytinciler, zeytine gereken önemi veriyor… Öyle ki zeytinleri elle topluyor, zamanında hasat ediyor ve bilinçli ilaçlama yapıyor... Dünyadaki zeytin üretimi göz önünde bulundurulduğunda var yılı ile yok yılı arasında fazla bir fark olmadığı görülmektedir. Hatta yeni ağaç dikilmesiyle yıllara göre toplam üretimde farklılıklar göze çarpmaktadır. Dünyada 1996-1997 yıllarında 1 milyon 100 bin ton, 1997-1998 yıllarında 1 milyon 90 bin ton, 1998-1999 yıllarında 1 milyon 225 bin ton, 1999-2000 yıllarında 1 milyon 360 bin ton ve 2000-2001 yıllarında ise 1 milyon 125 bin ton sofralık zeytin üretimi gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde ise 1996-1997 yıllarında 185 bin ton, 1997-1998 yıllarında 124 bin ton, 1998-1999 yıllarında 210 bin ton, 1999-2000 yıllarında 100 bin ton ve 2000-2001 yıllarında ise 250 bin ton sofralık zeytin üretimi gerçekleştirilmiştir. İstatistiki bilgiler göstermektedir ki; dünyada her yıl istikrarlı bir üretim elde edilirken ülkemizde ise sofralık zeytinin var yılı ile yok yılı arasında %33 ve %55 oranında farklılıklar oluşmaktadır. Akhisar’da bu durum %10 civarındadır. Bölgedeki bu gelişme, diğer zeytin bölgelerine örnek teşkil edecek durumdadır. Akhisar, zeytincilik sektöründe coğrafi olarak stratejik bir konuma sahiptir. Coğrafi konumuna baktığımızda Akhisar, Türkiye’nin zeytin merkezleri olan Bursa, Balıkesir, İzmir, Aydın illerine ortalama olarak 200 km mesafede yani tam ortalarında. Bu durum, hem zeytin üreticileri açısından hem de işletmeler açısından oldukça önemli. Çünkü diğer bölgedeki sanayiciler, Akhisar bölgesinden almış oldukları ürünleri, en kısa zamanda tesislerine ulaştırabiliyor ve kaliteli ürün elde edebiliyor. Akhisar’daki işletmelerin, eksik kalan ürün çeşitlerini diğer bölgelerden hızlı bir şekilde temin ediyor olması; nakliye, kaliteli ürün, pazarlama açısından son derece önemli. Çünkü bu avantajlar, Akhisar’ı işletmeler ve pazar açısından zeytinciliğin bir merkezi haline dönüştürmüş. Türkiye’de en fazla sofralık zeytin çeşidinin bir arada bulunduğu yer Akhisar. Üretilen zeytin, Domat, Uslu, Edremit, Trilye çeşitleri sofralık zeytin olarak sanayi sektöründe işlenebilecek ve dünya pazarlarına sunulabilecek kalitede ve tonajlardadır. Türkiye’nin hiçbir yerinde sofralık zeytin olarak dört çeşit potansiyel ürün bulmak mümkün değildir. Coğrafi konumu ve ürün çeşidinin stratejik öneminden dolayı günümüzde Manisa Kırkağaç-Akhisar, Türk zeytinciliğinin merkezlerinden biridir. Görüyoruz ki zeytincilik, bölgedeki herkesin gönül vermesiyle önümüzdeki yıllarda daha da önemli bir konuma gelecektir.
Türkiye’de zeytincilik Ülkemiz, zeytinciliğin öz yurdudur. Ayrıca dünyanın zeytin üretiminde önde gelen ülkeleri İspanya, Yunanistan, Suriye ve İtalya’dan coğrafi konum bakımından daha stratejik bir öneme sahiptir. Bu yüzden Türk zeytincilik sektörünün dünyada hak ettiği yere sahip olabilmesi için bu sektöre gereken yatırım yapılmalı ve Türkiye’nin coğrafi konumundan sonuna kadar faydalanılmalıdır. İstanbul Ticaret Odası tarafından 26-04-2005 tarihinde düzenlenen “Akdeniz Ülkelerinde Zeytin Üretimindeki Gelişmeler ve Türkiye’nin İzlemesi Gereken Stratejiler” konulu panelde Yeniçağ Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. (ECE Zeytinleri) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Gökalp, zeytin üretiminde dikkat edilmesi gereken hususlara ve stratejik hedeflere değinmiştir. Bu konudaki sorularımıza içtenlikle cevap veren Gökalp, Akhisar’ın ve ülkemizin zeytincilikteki durumunu anlattı.Mevcut ağaç sayısı nedir? Gelecek 5-10 yılda ne olacak? Türkiye Zeytinciliği’nin envanteri çıkarılmalı. Yeterliliğine ve hedeflerine göre rakamlar belirlenmeli. Sofralık ve yağlık miktarlar belirlenip, doğru zeytin rekolte tahminleri yapılabilmelidir. Şu an zeytinlerde meydana gelen mantar hastalıkları sonunda ne kadar ağacın zarar gördüğü ve yok olduğu bilinmemektedir. Yani kaybımız belli değildir. Şu anki zeytin çeşitlerinde nasıl bir ıslah düşünülüyor? Zeytin çeşitlerinde gelecek 5-10 yılda ihracata ve iç pazara yönelik ne gibi değişiklikler olacak? İç pazarda ve dünyada farklı şekillerde talep gören zeytin, beraberinde farklı zeytin cinslerinin gerekliliğini de getiriyor. Hedef zeytin çeşitlerinin belirlenip yaygınlaşması sağlanmalıdır. Mevcut işletmelerin sayısı, kapasitesi, teknolojik yapısı gelecek 5-10 yılda ne olacak? Bu işletmelerle, bu sektörün önü aşılabilir mi? Bu işletmelere ne gibi destekler sağlanabilir? Küçük işletmelerin çoğu zeytin stokçusu olarak çalışıyor. Zeytinin stoklanması kooperatifler veya birlikler olarak şekillenebilir. Böylece bilinçsiz stokçuluk engellenir ve istikrar sağlanabilir. Şu anki iç tüketim miktarının 5-10-15 yıllık hedefi nedir? Tüketim çeşitlerinde nasıl bir değişiklik olacak? İç tüketimin çeşit ve bölgelere göre tespiti gerekmektedir. Dünya pazarlarında rekabet şansımızın az olduğu zeytin çeşitlerinin iyileştirilmesi ve pazarda rağbet gören çeşitlerin yaygınlaştırılması sağlanmalıdır. Mevcut ihracatımız nedir? 5-10-15 yıllık hedeflerimiz nelerdir? Mevcut ihracatımızı çeşit, ambalaj, bölge ve ülkeler olarak belirlememiz gerekmektedir. Hedef pazarlar tespit edilip, gerekli çalışmalar topyekün yapılmalıdır. Hedef pazarların bölge ekonomileri, ihracat potansiyelleri, iş yapma olanakları ve zorlukları araştırılmalıdır. Pazar araştırmalarıyla yeni pazarlara girerek mevcut ihracatımız arttırılabilir. Sektörün şu anki kayıt dışılığı nedir? 5 yıl sonra ne olacak? Kayıt dışılığı önlemeden sektörün geleceğini konuşmak mümkün değildir. Şu an dünyada kaç ülke Türkiye’yi zeytinci olarak tanıyor. 5-10-15 yıl için hedefimiz nedir? Şu an Türkiye, 33 ülkeye zeytin satabiliyor. Dünya’da yeni pazarlar elde etmemiz ve Türkiye’yi zeytinle tanıtmamız gerekmektedir. Çünkü zeytin medeniyettir, barıştır. İhracata uygun çeşitlerimiz nasıl arttırılabilir? Son günlerde pek çok ülkeden zeytin fidanlarının dikildiğine dair haberler okumakta ve duymaktayız. Zeytinin karlı bir yatırım olması sebebiyle İlçe Tarım Müdürlükleri tarafından da desteklenen çeşitli yardımlarla, zeytinlerimiz hızla artmaktadır. Fakat önemli olan zeytinlerin bilinçsizce artması değil, bölgelere iklimlere, ihracata uygun çeşitlerin seçilip yetiştirilmesidir. Çünkü dikileceği araziye uyumlu olmayan zeytin fidanları kar yerine zarar getirebilir. Yurt dışında talep gören zeytin çeşitlerimizin arttırılması, hedeflerimizi destekleyecektir. Şu anki ağaç başı verimliliğimiz nedir? 5-10-15 yıl sonra ne olmalıdır? Dünyada her yıl istikrarlı bir üretim elde edilirken ülkemizde sofralık zeytinin var yılı ile yok yılı arasında %33 ile %55 oranında farklılıklar oluşmaktadır. Türkiye’deki ağaç verimliliği 10 kg.da seyrederken Akhisar’da 25-30 kg. civarında ürün elde edilebilmektedir. Türkiye’de yıllık yetişen fidan nedir? Önümüzdeki 5-10 yılda ne olmalıdır? Suriye’de fidan yetiştiriciliği, beş tanesi devlet, altı tanesi özel sektöre ait olan zeytin fidanı üretme çiftlikleriyle desteklenmektedir. Bunların kapasitesi yıllık 10 milyon civarındadır. Ülkemizde ise üretme çiftlikleri tamamıyla kontrolsüzdür. Sonuç olarak zeytin, Türkiye’nin ihracatında öncelikli ürünlerden biri olarak görülmelidir. İhracatta hedef ürünlerden biri olarak kabul edilebilecek olan zeytin, tüm yönleriyle masaya yatırılıp, geliştirilmeli ve desteklenmelidir. Zeytin sektörünün bilimsel bir temele oturtulması için üniversiteler ve sektör arasında işbirliği sağlanmalıdır. Tarım Bakanlığı’nda zeytinle ilgili tüm problemlerin toplandığı ve çözümlerin oluşturulduğu bir birim kurulmalıdır.
Zeytinciliğin merkezi Manisa-Kırkağaç-Akhisar
Manisa’nın ilçesi Kırkağaç ve Akhisar’da, zeytine yatırım hızla artıyor. 10 yıl önce 3.5 milyon olan zeytin ağacı sayısı, günümüzde 10 milyona yaklaşmış. Bölgedeki bu gelişmenin sebebi, Türkiye’de zeytin ağaçlarından elde edilen ürünlerin 10 kg civarında seyrederken, Akhisar’da 25-30 kg civarında ürün elde edilmesidir. Bu verimliliğin devam edebilmesi için de Akhisar’da bulunan zeytinciler, sanayiciler ve ihracatçılar bir bütünlük içinde çalışmalarını yürütüyor.
No comments:
Post a Comment