Zeytin ve maden yasası

OZAN YAYMAN
Cumhuriyet
28 Mayıs 2010

Yıkım yasasına direniş

Zeytin alanlarını madencilerin kullanımına sunan tasarıya karşı İzmir - Çanakkale’ hattındaki oluşumlar bir araya gelecek
TBMM komisyonlarında kabul edilen yasa tasarısını 'yıkım yasası' olarak nitelendiren duyarlı çevreler, yerel yönetimlerin de desteğiyle pazar günü saat 13.00'da Burhaniye'den seslerini duyuracak.

Zeytin alanlarının madencilik çalışmalarına açılmasına neden olacak yasal düzenlemeye karşı, başta Ege Bölgesi olmak üzere ülke genelindeki zeytinciler ve yaşam savunucuları direnişe geçti. Zeytincilik Yasası'nın madencilik adına delinmek istendiğine vurgu yapan kitleler, konuya dikkat çekmek için alanlara çıkmaya ve hukuk mücadelesi başlatmaya hazırlanıyor.
Madencilik komisyonunda kabul edilen tasarı, TBMM Genel Kurulu'nda da onaylanması durumunda yasalaşacak. Tasarıya göre, zeytinlik alanlardaki maden faaliyetlerini düzenlemesi için “Zeytincilik Sahaları Koruma Kurulu” oluşturulacak. Zeytin sahalarında, alternatif alan bulunamaması ve kurulun uygun görmesi durumunda Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nca madencilik yapılmasına izin verilebilecek. Bakanlık, bu yetkiyi gerektiğinde valiliklere devredebilecek. Zeytincilik Sahaları Koruma Kurulu, ilgili bakanlıklar ve sektör temsilcilerinden oluşacak.
Yasa tasarısına karşı, pazar günü İzmir- Çanakkale hattında yer alan belediyeler, muhtarlıklar, meslek örgütleri, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, kooperatifler ve duyarlı yurttaşların katılımıyla geniş katılımlı bir toplantı düzenlendi. Burhaniye'de saat 13.00'da başlayacak toplantıda, “yıkım yasası” olarak nitelenen düzenlemenin TBMM Genel Kurulu'ndan geçmemesi ve olumsuz bir halde atılacak yasal adımlar değerlendirmeye alınacak.
Burhaniye'deki toplantıya o gün yörede olacak İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ve İzmir'den 15 belediye başkanının da katılması bekleniyor. Kazdağları ve Madra Dağı Belediyeler Birliği'nin öncülüğünde yapılacak toplantı öncesi açıklama yapan Küçükkuyu Belediye Başkanı Cengiz Balkan, yaşam alanlarının ve ülke değerlerinin yok edilmesine karşı çıktıklarını ve bu tavırlarından ödün vermeyeceklerini söylüyor. Balkan, “Burada en trajedik olanı, zeytinliklerle ilgili söz söyleme hakkının maden komisyonuna bırakılmasıdır” yönünde görüş belirtiyor.
Balkan, Anayasa Mahkemesi'nin, 2009 yılının 11 Haziran tarihinde konuyla ilgili karar verdiğini ve TBMM Genel Kurulu'na sevk edilen söz konusu tasarının 11 Haziran 2010 tarihinden önce çıkarılmak istendiğini söyleyerek, “Bu tarihe kadar yasayı geçiremezlerse, bir yıllık süre dolacağından eski yasa geçerli olacak. Madenciler de bunu istemiyor ve yasanın, 11 Haziran tarihine kadar TBMM Genel Kurulu'na büyük baskı yapıyorlar” dedi.
Zeytincilik Yasası'nın, madencilik faaliyetleri adına delinme girişimleri TBMM gündemine ilk kez 2000 yılında geldi ancak maden lobisi başarılı olamadı. İkinci kez 2004 yılında denenen değişiklik isteminden yine sonuç alınamadı. İstemin gerçekleştirilmesi adına son olarak atılan adım da, TBMM Genel Kurulu'na kadar ulaşıldı.
TBMM Sanayi Ticaret Enerji Tabi Kaynaklar Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'ndan geçen ve TBMM Genel Kurulu'na sevk edilen yasa tasarısının, Anayasa ve Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere aykırı olduğu belirtiliyor. Yasanın öngördüğü haliyle, zeytin alanlarında madencilik yapmak ve petrol ile doğalgaz arama faaliyetlerinde bulunma girişiminin geri dönüşü olmayacak zararlara yol açacağı savunuluyor.
İzmir Barosu avukatlarından Noyan Özkan, Anayasa'nın 90. maddesinin uluslararası anlaşmalar bölümünü içerdiğini ve iç hukuktaki yerini aldığını belirterek, “Uluslararası anlaşmalar yasa hükmündedir” diyor. Özkan, Türkiye'nin de tarafı olduğu “Birleşmiş Milletler 2005 Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması”na da dikkat çekiyor.
Özkan, söz konusu anlaşmanın 1 Aralık 2009 tarihinde TBMM'de kabul edildiğini belirterek, anlaşmanın iç hukuktaki yerini aldığını vurguluyor.