Ayçiçeği yağına konala karıştırılıyor

Haber Ekspres
04 Ağustos 2008,Pazartesi

Yaşanan kuraklık nedeniyle ayçiçeği yağının yüzde 100'e yakın zamlanması kolay yoldan para kazanmak isteyenlerin hilelere başvurmasına neden oluyor. Maliyeti düşürmek için ayçiceği yağına, daha ucuz olan başka yağların karıştırıldığı iddia ediliyor. Tüketiciyi aldatmaya yönelik bu uygulama ile ilgili olarak harekete geçen TBMM'de bir komisyon kurulurken konuya ilişkin bir de kanun teklifi hazırlandı.

Kuraklığın etkisiyle ayçiçeği yağının fiyatı ikiye katlanınca maliyeti düşürmek için ayçiçeği yağına daha ucuz olan başka yağların karıştırıldığı iddiası gündeme geldi. Ayçiçeğine başka yağların karıştırıldığı iddiaları üzerine TBMM harekete geçti. İddianın araştırılması amacıyla AK Parti, MHP ve DTP'li vekiller tarafından komisyon kurulurken, konuya ilişkin bir de kanun teklifi hazırlandı.

Bitkisel yağlarda karışım sıkıntısı, fiyatı yüksek ürünlerde yaşanıyor. Geçmiş yıllarda karışım daha çok zeytinyağıyla gündeme geliyordu. Ancak son yıllarda pamuk, fındık ve ayçiçeği yağı fiyatlarının rekor seviyelerde artması, bunların zeytinyağıyla karıştırılmasını önemli oranda azalttı. Ancak zeytinyağı ve ayçiçeğine şimdi de ucuz olduğu için kanola yağı karıştırılıyor. Kanola, sağlık açısından kaliteli. Türkiye'de tüketim alışkanlığı olmadığı için daha çok karışım hammaddesi olarak ithal ediliyor. Kanolanın, ayçiçeği yağına karıştırılmasının sağlık açısından sakıncası yok. Ancak yüzde 100 zeytinyağı veya ayçiçeği yağı diye karışım ürün satışı, tüketicinin aldatılmasına yol açıyor. Öte yandan kanolanın öyküsü de ilginç. Kanadalı bilim adamları genleriyle oynadıkları kolza bitkisini kaliteli yağ üretimine müsait hale getirdi. Yeni bitkinin ismine de 'Canada Oil'in ilk harfleri verildi. Böylece kolzaya dünya genelinde artık kanola denilmeye başlandı. Halen kanola ile ayçiçeği yağı arasında ton başına fiyat farkı 350 yeni lira. Zeytinyağı ile arasındaki fark ise çok daha büyük. Zeytinyağına kanola karıştırılıp karıştırılmadığı ön tahlil cihazlarıyla tespit edilemiyor. Tahlilin, yüksek teknolojiye sahip laboratuvarlarda yapılması gerekiyor.

Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Aydın Köşk Kooperatifi Başkanı Hasan Köşklü, kanolanın en sağlıklı yağ olarak bilinen zeytinyağına büyük darbe vurduğunu söyledi. Piyasaya karışım yağ sürenlerin kolay para kazandığını ifade eden Köşklü, kanolayla zeytinyağını karıştıranların üç kat fazla para kazandığını belirtti. Köşklü, "18 litrelik kanola yağı tenekesine, 3 ile 5 litre arasında zeytinyağı karıştırıyorlar. Ortalama 40 YTL'ye mal olan bu karışım, 136 YTL'ye yüzde 100 zeytinyağı diye satılıyor" dedi.

Karışım yani tağşiş yağ satanlara sadece para cezası uygulanıyor. Aynı zamanda AK Parti Balıkesir Milletvekili de olan Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkanı Ahmet Edip Uğur, tağşişin zeytinyağından sonra ayçiçeği yağında da ciddi oranda yapılmaya başlandığını söyledi. Uğur, şikayetler üzerine kurdukları araştırma komisyonunun bütün Türkiye'yi gezdiğini ifade ederek sektörün en büyük sıkıntısının tağşiş olduğunu vurguladı. Komisyona en çok şikayetin de bu konuda geldiğini ifade eden Uğur "Zeytinyağı diye pamuk, ayçiçeği veya kanola yağı satılıyor. Ayçiçeği yağı diye de soya ve kanola yağı satıyorlar. Ambalajı başka, içi başka olan çok sayıda yağ var" diye konuştu.

'Yağı karıştıran' firma kapatılacak

Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkanı Ahmet Edip Uğur, karışımda atık yağların da kullanıldığına dikkat çekerek başkanlığını yaptığı komisyonun, çalışmalarını tamamlayarak iki maddelik bir kanun teklifini TBMM'ye sunduğu söyöledi. Teklife göre zeytinyağı ve diğer bitkisel yağları taklit eden veya başka bir madde ile karıştıran firmalar en az 1 yıl süreyle kapatılacak. Ayrıca bu firmalara 20 bin YTL para cezası verilecek. Yağı taklit ve katkı maddeli olduğunu bilerek satanlara da bin YTL para cezası kesilecek.