2010 tarım destekleri…

Ali Ekber Yıldırım
Dünya
2 Şubat 2010,Salı

Her fırsatta eleştirdiğimiz Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nı bu kez kutlamamız gerekiyor. Bakanlık, bir ilki gerçekleştirdi. Kışlık hububat ekimini bir yana bırakırsak, çiftçi bu yıl tohumu tarlaya atmadan alacağı destek belli oldu.
Yıllardır söylenen “ürün ekiminden önce çiftçi alacağı desteği bilecek” sözü nihayet gerçek oldu. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, 2010 tarım desteklerini resmen açıkladı.
Desteklerin miktarı, etkinliği, ödeme takvimi ve diğer pek çok yönü tartışılabilir. Kaldı ki 2009 desteklerinin çok büyük bölümü henüz ödenmiş değil. Fakat, desteklerin ilk kez üretimden önce açıklanması çok doğru ve yerinde bir karardır. Yıllardır desteklerin ekimden önce açıklanmasını savunan ve bunu pek çok kez dile getiren bir gazeteci olarak Bakanlığı kutlarız. Bundan sonraki adım, Avrupa Birliği ve Amerika’da olduğu gibi desteklerin 5 yıllık bir dönem itibariyle önceden belirlenerek açıklanması olmalıdır.
Desteklerle ilgili bir ayrıntı ise dikkat çekici. Yıllardır yapılmayanı yapan Tarım Bakanlığı 2010 desteklerini ekimden önce belirledi. Fakat, bu kadar önemli bir gelişmeyi sessiz sedasız ve sıradan bir haber gibi Bakanlığın internet sayfasından duyurdu. Pek çok kişi açıklanan desteklerin 2010 üretim yılına ait olduğunu fark etmedi.
Böylesine önemli bir haberi internet sayfasından öğrenmek bizim için de şaşırtıcı oldu. Tarımı yazan bir gazeteci olarak Tarım Bakanlığını çok yakından izliyoruz. Bakanlığın internet sayfası bizim için iyi bir haber kaynağı. Bakanlığın çalışmalarını, Bakanın konuşmalarını buradan takip ediyoruz. Bu arada sayfayı hazırlayanlara bir uyarıda bulunalım “Tarımda dev adım” başlıklı manşetiniz 4 aydır değişmedi. Bakanlık 4 aydır manşet olacak bir iş yapmadı mı?
Son günlerde pek çok okurumuz desteklerin ne zaman ödeneceğini soruyor. Pazar akşamı desteklemelerle ilgili yazı yazmak için bakanlığın internet sayfasında dolaşırken 2010 desteklerine ilişkin açıklamayı gördük. 2010 desteklerinin belirlendiği ve birime destek miktarlarının tablo olarak yer aldığını görünce önce bu açıklamanın yanlışlıkla sayfaya konulduğunu düşündük. Çünkü, bu kadar önemli bir haber için bakanlığın ortalığı ayağa kaldırması gerekirdi. Yıllardır bakanlık koltuğuna oturan her bakan “destekleri ekimden önce açıklayacağız” demiyor mu? Bu kadar önemli bir haber, internet sayfasından mı açıklanır?
Bu kadar önemli bir haberin sessiz sedasız açıklanmasının tek bir nedeni olabilir. Bugünkü haberimizde de yer verdiğimiz gibi, Bakanlık, tarım desteklerini ekimden önce açıklamakla önemli bir adım attı. Ancak, 2009’a göre 2010 desteklerinde ciddi bir artış yapmadı. Toplam 42 kalemden oluşan tarım desteklerinin sadece 12 kaleminde bir miktar artış öngörülüyor.
Hemen her çiftçinin yararlandığı gübre, mazot, toprak analizi gibi alan bazlı desteklerde, yaygın olarak ekimi yapılan hububat ve bakliyat primlerinde ve yine çok geniş bir kesimi ilgilendiren hayvancılık desteklerinde hiçbir artış olmayacak. Buna karşılık, organik tarım, iyi tarım, yem bitkileri, tiftik ve ipek böceği, yağlık ayçiçeği, soya, kanola, aspir, zeytinyağı ve tarım danışmanlığı gibi sınırlı sayıda üreticinin yararlandığı desteklerde bir miktar artış sağlanıyor. Bu nedenle Bakanlık haberi internet sayfasından duyurmakla yetinmiş olabilir. Destekler daha çok artırılabilseydi tantanası daha fazla olurdu.
Özetle, Tarım Bakanlığı, ilk kez üretimden önce tarım desteklerini açıklayarak olumlu bir adım attı. Attığı bu olumlu adımı iyi anlatırsa, çiftçiler de alacağı desteği önceden bilerek üretim yapmış olur. Açıklanan 2010 desteklerinin 2011 bütçesinden ödeneceğini de hatırlatmakta yarar var.