Zeytin İspanya'da 1 Euro

Türkiye'de zeytin 2 dolar İspanya'da 1 Euro

Meliha Okur

Sabah, 21 Aralık 2006

Aşağıda fotoğrafını gördüğünüz zeytin toplayıcısı Esra Öngen, 2 ay süren zeytin sezonunda 15 YTL yevmiyeye çalışıyor. Zeytin bitti mi, Esra kadın, sürü güdüyor. Fotoğraf hoş, düşündürüyor. Esra kadının derdi, Behramkale'nin Kuruoba köyündekiler gibi iş ve aş. O yüzden Anadolu, Ankara'dan yansıyan siyasi türbülansı 'kuru gürültü' diye değerlendiriyor.Anadolu ne 'Sine-i millete dönecek' CHP'yi, ne 'Vatan haini diye indiririz' diyen MHP'yi ve ne de 'Koyun bile güdemezler' diyen AK Parti'yi' umursuyor. Üretici, 'AK Parti köylüyü yan yatırdı' diyor. Kafası karışık, oy vereceği parti arıyor. Biz de dağ tepe köyleri dolaşıyoruz. Zeytin üreticisini dinliyoruz. Açıkçası birbirinden çok farklı zeytin ve zeytinyağı pazarını inceliyoruz. Türkiye'de zeytin ağaçları yaşlı. Doğru dürüst zeytin ağacı envanteri yok. Ağaç sayısı tartışmalı. Kimi '90 milyon, kimi 140 milyon ağaç var' diyor. Zeytin ağaçlarının sürekli yenilenmesi gerekiyor. Ağacın budanması zeytinde verimlilik ve kaliteyi artıyor. Sonuçta bir ağaç ortalama 7 yılda ürün veriyor.

Pazar böylesine hareketli ama nedense işler bir türlü yoluna giremiyor. Çünkü zeytin piyasasında büyük oranda kayıtdışı çalışılıyor. Planlama yapılamıyor. Strateji belirlenemiyor. Üstelik yanlış politik uygulamalar 'tam gaz' devam ediyor. AB'ye giriyoruz diye dağa taşa ağaç dikiliyor. Dikilen ağaç Gemlik Ağacı !!!

Gelin görün ki dikilen Gemlik Ağacının ne AB'ye ne de küreselleşmeye katkısı var.
Gemlik zeytinini sadece Türkler tüketiyor . Gemlik zeytininin ihracat şansı sıfır. Oysa Memecik, Kaba, Uslu ve Domat zeytinin toplam ihracatı 70 bin tonu geçmiş. Gemlik yerine ManisaAydın Ağacı dikilmiş olsa sorun yok! Türkiye daha fazla ihracat yapacak, üretici makus talihini kıracak.

Sakın ola, yazdığımız yanlış anlaşılmasın. Durduk yerde birileri ağaç dikimini engellemeye kalkışmasın. Sadece ve sadece üreticiyi doğru yönlendirsin.

İddia ediyoruz, 10 yılda zeytin üreticisi zenginleşir. Kafamızı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı karıştırıyor. Acaba niye stratejik planlamayı bir türlü yapamıyor? Bugün zeytinde rekolte tahminini iki bölge belirliyor. Biri, Ege-Marmara, diğeri Güneydoğu Anadolu.
2005-2006 sezonu zeytinde 'yok' yılıydı.

20062007 sezonu 'var' yılı. 350 milyon dolarlık zeytin pazarında 400 bin üretici bu işten ekmek yiyor. 'Yok' yılında zeytin rekoltesi sofralık zeytinde 325 bin ton, yağlık zeytinde 504 bin ton oldu.
101 bin ton yağ üretildi.

2006-2007 sezonunda sofralık zeytinde rekolte tahmini 385 bin ton, yağlık zeytinde 838 bin ton. 160 bin ton da yağ üretilecek. En önemlisi bu pazarda da katma değer yaratılması gerekiyor.

Yani zeytinin işlenmesi şart.

Zeytinde fiyatı Marmara Birlik belirliyor. Fora, Ece gibi az sayıda marka yaratmış ihracat yapan şirketlerin sayısının artması gerekiyor. Gerisi merdiven altına çalışıyor. Maliye Bakanlığı'na duyurulur.

Ancak Tariş ve Fiskobirlik gibi Marmara Birlik de politik baskı altında. Dünya fiyatlarının üzerinde zeytine fiyat vermeye devam ediyor. Açıkçası; Türkiye'de zeytin 2 dolar, İspanya'da 1 Euro.

Daha ne olsun!!!