ZEYTİNYAĞI FİYATLARI NEREYE GİDİYOR?

Burhaniye Zeytin Festivali kapsamındaki zeytin panelinde Prof. Dr. Kenan Mortan tarafından yapılan sunumun ana başlıkları:









Kenan Mortan

Burhaniye Belediyesi
16 Aralık 2006

1. Dünya zeytinyağı fiyatları ile üretim tahminleri birlikte yükseliyor, birlikte düşüyor.

2002-03 2004-05 2005-06
Haziran Ekim Ocak Ekim Ocak Eylül

Üretim 1,300 2,800 1,300 3,900 4,000 2,100
Fiyat 2.45 2.65 2.40 3.90 4.20 2.70


2. Dünya ortalama zeytinyağ fiyatları yıl içinde 1.5 Euro/kg’a varan oynamalar gösteriyor.

3. Dünya üretim tahmin ve gerçekleşmeleri arasında 1-1.9 milyon ton farklılık yaşanıyor.

4. Dünya ile Türkiye’nin ortalama zeytinyağ kotasyon fiyatları 2004 – 2006 döneminde paralellik gösteriyor*:

2004 2005 2006
Türkiye 2.16 2.55 3.40
Dünya 2.30 2.70 3.50

*Euro olarak

5. İspanya’nın iç fiyatlarıyla Türkiye’nin İspanya’ya ihraç fiyatları paralellik gösteriyor:

2004 2005 2006
Türkiye 2.08 2.62 3.30
İspanya 5.00 3.01 3.06

*Euro olarak

6. Dünya ortalama fiyatıyla perakende fiyatlar arasında büyük farklılıklar var:

2005-06 Ekim (Ekstra virgin – €/500gr.)

Fransa 18.50
İtalya 19.50
İspanya 12.00
Lübnan 16.50
İsrail 14.00
Tunus 13.00
Türkiye- Laleli 12.00
DÜNYA 1.25

7. Türkiye’nin ilgili ülkeye ihraç fiyatıyla o ülkedeki satış fiyatı arasında da büyük oynamalar var:

Ülke Adı İhraç Fiyatı Per. Fiyatı
İran 4.94 $ 10.00$

8. Türkiye’nin perakende iç fiyatıyla ihraç fiyatı arasında %50’ye ulaşan farklar var:

Ekim 2006

Perakende satış ort. Fiyatı : 9.75 YTL
İhraç satış ort. fiyatı : 6.46 YTL


9. İTO endeksinde yeralan zeytinyağı yıllık bazda en yüksek artış gösteren ürünler arasında yer alıyor:

2003 – 04: % 4
2004 – 05: % 11
2005 – 06: % 29
2003 – 06: % 50

10. Fındıkyağı ile zeyinyağ fiyatı eşitlenirken, ayçiçek yağı ile zeytinyağ arasında fark 5 kat yükseldi.

11. Son 10 yılda dünya üretiminin % 80’i AB ülkelerinden sağlaniyor.

KURAL: Fiyatı, AB ülkeleri tayin ediyor!

12. Üretimin ancak 5’te 1’i ihraç konusu oluyor (537.000 ton). Bunun da %60’ını AB ülkeleri ihraç ediyor.

13. Dünya ithalatı arasında AB bölgesinin payı sadece %28 ve bu pay düşüyor! İthalatın yeni adresi 11 ülke arasında değişiyor. (Örnek: ABD %37)

14. Türkiye’de meyve veren ağaç toplamı 92 milyon adet. Ağaç başına verim dünya ortalamasının 5’te 1’i (14.5 kg).

15. Türkiye’de sertifikalı ağaç dikimi giderek artıyor. Ancak onay alan ağaç sayısı toplamın %50’sini geçmiyor (2006’da 60 milyon fidanın 31 milyon adedi onay aldı).

16. Türkiye’de prim kesinlikle artmak zorunda. Prim uygulaması 5 yıllık dönem için açıklanmalı ve 50 Ç’nin altında olmamalı (Primin 5’te 1’i vergi olarak geri dönüyor).

17. Yeni bir pazarlama düzeni yaratmalıyız!
AB’nin COPA ve COGECA düzenleri örnek olmalı.

SONSÖZ:
‘’Ya bir yol bulacağız ya da bir yol açacağız.’’
- Anibal.