Zeytinyağı Fiyatları Yılbaşından Sonra Yükselecek

UZZK Kurucu Girişimi Başkanı Mustafa Tan: "Zeytinyağı fiyatları yılbaşından sonra yükselecek"
07/12/2006
http://www.haberler.com
İZMİR -
İspanya'da 20-24 Kasım'da gerçekleştirilen Uluslararası Zeytinyağı Konseyi'nin (UZK) dönem toplantısına, 30 Kasım-3 Aralık tarihleri arasında da Yunanistan'da gerçekleştirilen danışmanlar kurulu toplantısına katılan Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) Kurucu Girişimi İcra Kurulu Başkanı Dr. Mustafa Tan, dünyada zeytinyağı fiyatlarının ocak ayından sonra yükselmeye başlayacağı ama asla geçen yılki düzeye gelmeyeceği beklentisinin hakim olduğunu dile getirdi.

İspanya ve Yunanistan'da edindiği bilgi ve izlenimleri aktarmak amacıyla Ege Bölgesi Sanayi Odası'nda UZZK İcra Kurulu Üyeleri Murat Narin, Mehmet Cavlı ve Mehmet İrem Himam ile birlikte basın toplantısı düzenleyen Tan, "İspanya'da bu ülkenin Tarım Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı, Kooperatifler, Genç Ziraatçiler ve Zeytinciler Derneği yöneticileri ve UZK Başkanı Habib Essid ile görüştüm, bu ülkedeki zeytinlikleri inceledim. İspanya dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi. Geçen yıl yaşanan don ve kuraklık nedeniyle son 15 yılın en düşük üretimi gerçekleşti. Bu yıl ağaçlarda toparlanma var ama yine de önceki yıllar kadar iyi bir rekolte yok" diye konuştu.

Zeytinyağında fiyat oluşumunun arz ve taleple açıklanamayacağını vurgulayan Tan, "UZK rakamlarına göre geçen yıl dünyada 2 milyon 599 bin tonluk üretime karşı 2 milyon 665 bin tonluk tüketim gerçekleşti. Tüketim üretimden fazla olmasına karşın sezon başında tonu 4 bin Euro'yu aşan fiyatlar 2 bin 600 Euro'ya kadar geriledi. Fiyatların bu oranda düşüşünü teknik olarak açıklamak mümkün değil. Bu sezon dünyada rekolte 2 milyon 828 bin ton, tüketim ise 2 milyon 929 bin ton. Arzda 100 bin ton eksiklik var. Orada fiyat düşüşlerini sorduğumuzda bize bu yılki fiyat düşüşlerinin değil geçen yılki fiyat yükselmelerinin sorgulanması gerektiğini söylediler. Açıklanan rekolte tahmin raporlarının spekülatif olabileceği dile getirildi. Fiyat düşüşlerinde İspanyol ve İtalyan firmalarının birleşerek oluşturdukları tekellerin de etkisi var. Bu yılki fiyatların İspanya'nın hasat yapacağı ocak ayı sonuna kadar bir seviyeye oturacağı ve daha sonra yavaş yavaş yükseleceği, en yüksek düzeye de temmuz-eylül arasında geleceği yönünde bir beklenti var. Fakat bu yükselmenin geçen yılki düzeylere çıkmasını kimse beklemiyor" görüşünü ifade etti.

AB'de üçlü fiyat sistemi olduğuna dikkat çeken Tan, "Bu sistemde temsili fiyat ve üretim hedef fiyatları var. Şu an temsili fiyat 2 bin 600 Euro dolayında. Üretim hedef fiyatı ise 3 bin 800 Euro. AB aradaki bu farkı sübvanse ediyor. Yani Avrupa'daki üreticinin eline 2 bin 600 Euro değil, 3 bin 800 Euro geçiyor. Oysa Türkiye'de prim miktarı kilogramda 11 Ykr olarak açıklandı. Bunu şaşkınlıkla karşıladık. Devlet bu miktarda bir prim vereceğine, üretimi, kaliteyi, verimliliği yükseltecek yardımlar yapsın. Şu an yeni dikimlerde dekara 250 YTL destek sözkonusu. Benzer bir destek eski zeytinliklerin rehabilitasyonu için de verilebilir" dedi.

Fiyatı AB'nin stokları belirliyor

Son 3 sezon dünya üretiminde büyük düşüşler olduğunu anlatan UZZK Kurucu Girişimi İcra Komitesi Üyesi Murat Narin ise "Bu süreçte AB'nin zeytinyağındaki denge stokları 1.6 milyon tonlardan sıfırlanma noktasına geldi. AB elinde yağ olunca fiyatları düşürmüyor. Üreticiye tavsiyemiz dünya piyasalarını, süreci takip etmeleri. Zorda kalmadıkça ürünlerini satmasınlar ya da kooperatiflere ve güvendikleri tüccarlara versinler. Türkiye de, Fas ve Tunus gibi ülkelerle işbirliği yaparak AB politikalarının yarattığı olumsuzlukları engellemeye çalışmalı" görüşünü savundu.