IOOC: Türkiye tek tip zeytinde ısrar ederse felaket olur

Fotoğraf : U. Erdal Özer

Tarım Bakanlığı'nın sofralık zeytinde desteklerin kısılmasına üretici ve ihracatçı tepki gösterdi / Destek Gemlik kaldırılsın diğerlerine verilsin

01/02/2007 DÜNYA GAZETESİ

İSTANBUL -

Tarım Bakanlığı'nın yağlık zeytin dikimini özendirmek amacıyla tüm sofralık zeytinlerde destekleri kısma kararına üretici ve ihracatçılar karşı çıkıyor. Tarım Bakanı Mehdi Eker'in geçtiğimiz hafta desteğin bütün sofralık türlerine kısılacağı yönündeki açıklamasına tepki gösteren sektör temsilcileri, üretim fazlası bulunan Gemlik zeytininde desteğin kısılmasını doğru bulurken üretim eksiği olan diğer sofralık türlere desteğin sürdürülmesi gerektiğini belirttiler.

Geçtiğimiz yıl 25 milyon 400 bin adet sertifikalı zeytin dikildiğini, bunun büyük çoğunluğunun Gemlik zeytini olduğunu ve bu zeytin türünün yağlık olarak verimli olmadığını belirten yetkililer, bu nedenle Gemlik zeytinine verilen desteğin kısılmasını doğru bulduklarını, buna karşın bütün sofralık türlere desteğin kısılması kararını onaylamadıklarını ifade ettiler.

Ölken: Bazı sofralıklarda destek verilmezse ithalat gerekir

Zeytin Dostu Derneği Başkanı Metin Ölken de bakanlığın yeni destekleme politikalarını çok yerinde bir girişim olarak gördüğünü ancak desteklemelerin Gemlik gibi yüksek üretime sahip ürünlerde kısılması gerektiğini söyledi. Buna karşın Memecik ve Domat gibi bazı zeytin türlerinde ciddi açık olduğunu dile getiren Ölken, "Gemlik'e fren koyulması doğal. Ama sanayiciler memecik ve domat gibi bazı sofralık türlerinde yeteri kadar ürün bulamadığı için Romanya ve Bulgaristan pazarlarını zaman zaman kaybetti. Hatta Mısır'dan ithalat yaparak bu eksiği gidermek istediler. Dolayısıyla sofralık zeytinin bazı türlerinde desteğin devam etmesi gerekiyor" dedi. Gemlik'ten kısılan desteğin diğer sofralık ve yağlık zeytinlere verilmesinin sektör için uygun olacağını ifade eden Ölken, "Herkes Gemlik yapıyor. Örneğin Nizip'teki Nizip yağlık zeytini her variyete için uygun. Ama yeteri kadar sertifikalı Nizip yağlık zeytini fidanı yok. Sertifikalı olsa da fiyatı yüksek. Bence geç kalmışsa da bakanlığın kararı doğru" diye konuştu.

Tavioğlu: Zeytin haritası çıksın

Marmarabirlik Başkanı Refi Tavioğlu, ihtiyaç olan sofralık zeytin türlerinde desteğin devam etmesi gerektiğini ve hangi bölgelerde hangi zeytin türünün yetiştirileceğini belirleyen bir zeytin haritasının çıkarılması gerektiğini söyledi. Tavioğlu, bazı sofralık türlerinde iç pazarda ürün bulamayan Ege İhracatçı Birlikleri'nin ithalat için uğraştığını bu nedenle bazı sofralıklarda desteğin sürdürülmesi gerektiğini kaydetti. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Üreticileri Birliği Başkanı Cahit Çetin, bakanlığın her ürünün bölgesine göre desteklenmesi kararını doğru bulduğunu ancak bu kısıtlamanın bütün sofralık türlerine getirilmesine karşı olduğunu söyledi. Çetin, "Gemlik zeytinine de Gemlik bölgesinde destek verilmeli ancak, her bölgede Gemlik dikiliyor. Gemlik dışında dikilen Gemlik zeytinin kabuğu kalınlaşıyor ve asıl bölgesindeki tadı vermiyor" dedi.

IOOC: Türkiye tek tip zeytinde ısrar ederse felaket olur

Uluslararası Zeytin Konseyi (IOOC) Başkanı Habib Essid, hükümet tarafından oluşturulan yeni destekleme politikasının zeytin ve zeytinyağı sektörü için oldukça önemli gelişmeler sağlayacağını söyledi. Ancak yağlık zeytin çeşitlerinin yanı sıra sofralık zeytinin de ihmal edilmemesi gerektiğini vurgulayan Essid: "Türkiye tek tip zeytin türünde ısrar ederse, örneğin Gemlik zeytininde herhangi bir hastalık olursa bir felaket olur ve sektörü kaybedebilirsiniz" dedi. Zeytin üretim oranının Türkiye'nin yanı sıra dünyada da artış kaydettiğini ifade eden Essid, önümüzdeki yıllarda da üretimin artacağını bu nedenle hem sofralık hem de yağlık zeytinde tüketimin de teşvik edilmesi gerektiğini söyledi.

"Tanıtım için 'zeytin tiyatrosu' kurabiliriz"

İç ve dış piyasada zeytinyağı tüketimi için tanıtım faaliyetlerinin hızlandırılacağını dile getiren Ölken, bunun için oluşturulacak Tanıtım Grubu'nun 1 ay içerisinde kuruluşunu tamamlayacağını söyledi. Ölken sözlerini şöyle sürdürdü: "Tanıtım Grubu iç ve dış tanıtım olarak ikiye ayrılacak. Yurtiçinde tanıtım için farklı etkinlikler düzenlenecek. Örneğin köy köy dolaşacak bir zeytin tanıtım tırı yapabiliriz. Ya da bir zeytin tiyatrosu kurabiliriz. Bu projeleri de bahara yetiştirmeye çalışacağız. Bugüne kadar hep üretici bölgelerde tanıtım yapıldı. Ama onlar zaten zeytin tüketiyordu. Amacımız İstanbul ve Ankara gibi tüketmeyen bölgelere tanıtım yapmak. Daha sonra Anadolu'ya yayacağız."

Üretimde dünya ikincisiyiz

Bakanlık verilerine göre Türkiye sofralık zeytinde yüzde 13'lük payla dünya genelinde 2. sırada yer alırken yağlık zeytinde ise yüzde 6'lık payla 4. sırada yer alıyor. 115 milyon adet zeytin ağacının 80 milyon adedi yağlık, 35 milyonu sofralık zeytin. Bu yıl 2.5 milyon sertifikalı fidan ekimi yapılacak. 2006 yılında 25 milyon 400 bin adet sertifikalı fidan üretimi yapıldı.