Okyanus aşan Arjantin Irak yağ pazarını Türkiye`den aldı

Referans Gazetesi

24 Temmuz 2007

Bitkisel yağ üreticisi Arjantin uyguladığı sübvansiyonların da etkisiyle okyanusu aşarak komşu Irak pazarında Türk firmaların etkinliğini azalttı. İhalelerde Türk firmaların 150 dolar kadar altında fiyat veren Arjantinli firmalar, bu sezon 500 bin ton olan pazarda önemli bir aktör olacak.

Arjantinli firmalar okyanusu aşarak Irak yağ pazarına ulaştı. Irak ve İsrail bitkisel yağ pazarını Türkiye"nin elinden alan Arjantinli firmaların sırrı ise hem Birleşmiş Milletler"in (BM) hem de Irak hükümetinin düzenlediği ihalelerde Türk firmalarının verdiği fiyatın 100-150 dolar altına inmeleri. 2005-2006 sezonunda Türk firmalarının 180 bin tonluk ihracat yaptığı Irak pazarında bu sezon 500 bin ton olan yağ ihtiyacının önemli kısmını karşılamaya başlayan arjantinli firmalar İsrail ve Kuzey Afrika ülkelerini de satış listelerine aldı.

Hem üretici ülke olması hem de sübvansiyon uygulaması nedeniyle Arjantinli firmalarla rekabet edemediklerini kaydeden Altınyağ Genel Müdürü Ramazan Abay, sadece birkaç firmanın Irak"a yağ göndermeye devam ettiğini, kendilerinin ise yeni pazarlar aradığını söyledi. 2005 Kasım ayından itibaren bitkisel yağ sektörü için Irak"ın önemli pazar olarak ortaya çıktığını kaydeden Abay, "Bu pazarda etkin olarak yer aldık. Türkiye"ye yakın olması da bizim için avantaj. Firma olarak 2006 Haziran"ına kadar bu ülkeye 30 bin ton yağ ihracatı gerçekleştirdik. Bu ihracatın 2 bin tonunu doğrudan, geri kalan kısmını ise aracı ihracatçılar ile yaptık. Bu şekilde para tahsilatı sorunu yaşamadık. Ancak ülkeler arasındaki siyasi gerginlikler nedeniyle 2006"nın ikinci yarısından itibaren ihracat durdu. Irak, bitkisel yağ ihtiyaçlarını bizim yerimize Arjantin, Rusya, Ukrayna gibi ülkelerden karşılamayı tercih etti" dedi.

Arjantin, İsrail pazarına da girdi

Özellikle bir tarım ülkesi olan Arjantin"in Ortadoğu"da etkinliğini artırdığına dikkat çeken Abay, "Arjantin üretici ülke. Biz ise ham yağı kendimiz üretmiyoruz. Elbette uzaklık onlar için olumsuz bir durum. Malın Arjantin"den yüklenip Irak"a gelmesi 45 gün sürüyor. Ama bu ilk sipariş için geçerli. Daha sonraki mallar çok daha kısa sürede teslim ediliyor. Arjantinli firmalar Irak"a ucuz fiyattan mal verebiliyor. Bizim fiyatlarımızın 100-110 dolar altına iniyorlar. Onların hükümetinin ambalajlı yağ satımında sübvansiyon yaptıklarını düşünüyoruz. Başka türlü bu kadar fark olamaz. Öte yandan İsrail pazarı da Arjantin"den yağ almaya başladı. Biz zaman zaman ihracat yapıyoruz ama etkin olamıyoruz. Arjantin"in girdiği pazarlar arasında Arnavutluk ve bazı Kuzey Afrika ülkeleri de var. Örneğin geçen yıl Libya"ya önemli miktarda ürün ihraç ettiler. Her pazara bizim altımızda fiyat vererek giriyorlar" diye konuştu.

Dünya yağlı tohum fiyatlarının inanılmaz şekilde yükseldiğini dile getiren Abay, mevsim başında 300 dolar olan ayçiçeği çekirdeğinin bugün 420 dolara ulaştığını kaydetti. Abay, Irak"a ihracat yapıldığı dönemde ihraç fiyatı 540 dolar olan yağın ise 900 dolara kadar geldiğini söyledi.

"Bir kamyon bile yükleme yapamadık"

Abay, eylülde başlayacak olan Ramazan ayı öncesinde Irak"ın Türkiye"den yağ alımına başlayabileceğini ifade etti. Orkide markasıyla üretim ve ihracat yapan Küçükbay Yağ ve Deterjan AŞ İhracat Müdürü Ahmet Kuddusi Uz, Türkiye ile Irak arasında yaşanan gerilimin bitkisel yağ ihracatının durmasına neden olduğunu savundu. IrakBaşbakanı Nuri Maliki"nin Şii olmasının da Irak"ın ticari tercihlerini İran yönünde değiştirmesine yol açtığını söyleyen Uz, "Orkide olarak geçen sezon Irak"a 20 bin ton yağ ihraç ettik. Bu yıl ise bir kamyon bile yükleme yapamadık. Arjantin tarım ülkesi. Önemli miktarda soya, mısır ve ayçiçeği üretimi yapıyorlar. Zeytinyağı üretimine bile başladılar. Büyük miktarlı alışverişlerde avantajlılar. Irak"ta sadece Arjantinli firmalar yok. İran, Suudi Arabistan, Ürdün gibi ülkeler de bitkisel yağ üretimine başladı. Yoğun şekilde Irak"a ihracat yapıyorlar. 25 milyon nüfusa sahip Irak, yıllık 500 bin ton yağa ihtiyaç duyuyor" dedi.