Türk şirketlerin gözdesi Rusya pazarı; ihracat hedefi kriz öncesi rekoru kırmak

Faruk Akkan,
Yaşar Niyazbayev
CHA
14 Şubat 2011,P.Tesi

Rusya ve Türkiye siyasi alanda gelişen ilişkiler, ekonomik ve ticari alanda meyve vermeye başladı. Ekonomik krizi geride bırakan Türk ihracat firmaları Rusya pazarını hedef olarak belirlemiş durumda. Türkiye'nin 2008'de 132 milyar dolar ihracat rekoru kırdığı dönemde Rusya'ya ihracat da 6 milyar doları bulmuştu. 2010'da bir önceki yıla göre yüzde 52 artışla 5 milyar dolara ulaşan Rusya'ya ihracat da 2011 hedefi, kriz öncesi rakamları geçmek. Ocak ayında ihracatın bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 27,5'luk bir artış göstermesi hedeflerin tutacağının işareti olarak görülüyor.

Rusya'da bu yıl 18'incisi düzenlenen Prodexpo gıda fuarına akın eden Türk şirketler gördükleri ilgiden memnun. Rusya pazarına ihracatta 2010'da yüzde 20'leri bulan gıdanın payı, 2011'de artacak. Ege İhracatçılar Birliği'nin öncülüğünde 10 ayrı şirket ve müstakil katılımlarla Türk şirketler Rusya pazarına girebilmek için çalışıyor. Rusya'dan petrol ve doğalgaz ağırlıklı olmak üzere 2010'da 21,6 milyar dolar ithalat yapan Türkiye'nin makası daha fazla açmamak için ihracatı artırmaktan başka alternatifi de yok. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen yıl Moskova ziyaretinde Rusya Başbakanı Vladimir Putin'le birlikte belirledikleri beş yıl içinde 100 milyar dolarlık hedefin gerçekleşmesi için tüm kurumlar seferber olmuş durumda.

Türk zeytini Rusya yolunda

Gıda fuarında en çok ilgi gören stantlardan biri Akhisar'dan gelen ve birbirinden kaliteli Türk sofralık zeytinleri oldu. 350 üyeleri olduğunu ifade den Akhisar Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Emin Demirci bölgelerinde 12 milyon zeytin ağacı olduğunu, yeni dikimlerle ürünlerinin her geçen gün arttığını söyledi. Türkiye pazarının yanısıra ihracat hedefli bir çalışma planladıklarını kaydeden Demirci, bölge üniversitelerinin de katkıları ile önümüzdeki günlerde "Zeytin Kongresi" yapacaklarını da belirtti.

Almanya, Bulgaristan, Romanya ve ABD başta olmak üzere 44 ülkeye ihracat yaptıklarını ifade eden Akhisar Ticaret Borsası Meclis Başkanı Fettah Gürmen de Rusya pazarına girmek istediklerini kaydetti. Rusya pazarında İspanyol zeytinlerinin etkin olması ve ambalaj yapılarının Türkiye'den farklı olması Türk şirketleri için olumsuzluk olarak görülüyor. Rusya'da daha çok raflarda 90-110 gramlık kutular yer alırken, Türk firmalarının kutuları 200 gram. Ambalaj da gider kaleminde yüzde 30'u oluşturuyor.

Akhisarlı zeytincilerin Rusya pazarı için yetkililerden iki talepleri var. Başlangıçta 'private label' üretim için de marka desteğinin sürmesi ve Rusya pazarı için özel teşvik uygulamasının ele alınması. Türkiye'den geçen yıl Rusya'ya toplam 600 bin dolarlık zeytin ve 1 milyon 900 bin dolarlık da zeytinyağı ihraç edilmiş durumda.

Milas zeytinyağları üç yıldır altın madalya alıyor

Milas ve Verde Türk zeytinyağı markalarını Rusya'da raflarda görmek mümkün. Prodexpo'da tanıtım yapan zeytin ve zeytinyağı tanıtım komitesi yönetim kurulu üyesi Davut Er fuarda Rus müşterilere tadım yaptırdıklarını ve Türk zeytinyağının çok olumlu puan aldığını belirtti. Er'e göre ürün kalitesi ve uygun fiyat standardı yakalandığında Rusya pazarına giriş kolay olacak.

Milas zeytinyağlarının Manisa Akhisar'da Türkiye'nin en modern tesislerinde üretimini yapan Mustafa ve Alper Alhat kardeşlerle, markanın sahibi ve Rusya pazarında satışını gerçekleştiren Hüseyin Akbaba pazarda önemli yer edinmiş durumda. İki yıldır Prodexpo'da kalite ve yenilikçi yaklaşımları nedeni ile altın madalya kazanan Milas, Worlfood fuarlarında ise son üç yıldır altın madalya alıyor. Devletin sektöre sağladığı ihracat desteklerinin önemine dikkat çeken Mustafa Alhat, "Rusya pazarında her sene artan bir ivme ile büyüyoruz. Önceleri yağımızın çok kaliteli olduğunu anlatmaya çalışıyorduk. Artık bu noktayı aştık. Rusya'da marka bilinirlilik olarak zeytinyağında ilk beşin içindeyiz" dedi.