Fahiş zamlar, ayçiçeğini zeytinyağına rakip yaptı

Ali Rıza Karasu
Zaman
04 Mayıs 2008,Pazar

Bitkisel yağ sektöründe fiyatlar artık günlük değişmeye başladı. Ham yağ fiyatları yılbaşına göre yüzde 30, bir yıl öncesine göre de yüzde 160 arttı.

Bu da ayçiçeği yağının raf fiyatlarını, zeytinyağının üretici fiyatlarının üzerine çıkardı. Marketlerde 1 litre ayçiçeği yağı 6 ile 6,5 YTL arasında satılırken üreticilerde sızma zeytinyağının fiyatı 5,5 ile 6 YTL arasında değişiyor. Arada fiyat farkı kalmadığını gören vatandaşlar da ayçiçeği yağı yerine üreticiden zeytinyağı almaya başladı. Bunlardan biri olan Harun Yüksel, Manisa'nın Akhisar ilçesinden 120 YTL ödeyerek 20 litre yağ aldı ve bu şekilde 10 YTL kâr etti. Nebati ham yağ fiyatlarında görülen artış, kuraklık sebebiyle yağlı tohum üretimindeki düşüş ve biyodizel üretiminde nebati yağ kullanılmasına bağlanıyor. Türkiye, kullandığı yağların yüzde 70'inin hammaddesini ithal ediyor. Toptancılarda 1 litre ayçiçeği yağının fiyatı yılbaşına göre yüzde 46, geçen yılın temmuz ayına göre yüzde 122 arttı. Ayçiçeği yağına karşı seçenek olarak görülen ve son yıllarda giderek artan bir şekilde tercih edilen kanola yağının toptancı fiyatlarındaki artışı ise daha fazla oldu. Geçen ocak ayında 1,90 YTL olan 1 litre kanola yağı, şu anda 3,10 YTL'den satılıyor. Muzaffer Tuzcuoğlu Gıda firmasının yetkilisi Zafer Yorgancıoğlu, toptan ticaretini yaptıkları yağda fiyatların günlük değişmeye başladığını söylüyor. Yorgancıoğlu, geçen yıl olduğu gibi Ramazan öncesinde fiyatların aşırı yükselebileceğine dikkat çekiyor. Yorgancıoğlu'nun verdiği bilgiye göre, geçen yıl temmuz ayında 1,70 YTL olan 1 litre ayçiçeği yağı, Ramazan öncesinde (ağustos) 2,60 YTL'ye kadar çıktı. Bayram sonrasında ise 2,30 yeni liraya geriledi. Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Edip Uğur, fiyatlardaki artışın hammaddeden kaynaklandığını belirtiyor. Uğur, son dönemlerde dövizdeki artışın fiyatları tetiklediğini vurguluyor. Firmaların stokta kalmasının söz konusu olmadığını ifade eden Uğur, "Zaten rekabet var. Dışarıdaki fiyat artışları da bu sayede iç piyasaya hemen yansımıyor." bilgisini veriyor. Uğur, yağlı tohum üretiminde bu yıl iyi verim beklendiğine de dikkat çekerek, yaklaşık 1 milyon tona yakın ayçiçeği üretimi beklendiğini ifade ediyor. Diğer nebati yağların fiyatının arttığı dönemde, zeytinyağı fiyatları yerinde kaldı. Zeytinde kurak bir yıl olmasına rağmen üreticide fiyatların artmaması, az olan tüketime ve ihracatın bu yıl gerilemesine bağlanıyor. Üreticide 5,5 ile 6 YTL olan zeytinyağının marketlerdeki fiyatı ise 13 YTL'nin üzerine çıkıyor.