Sofralık zeytin gıda kodeksi

Yılmaz İŞEL
Olay
26 Mayis 2008,Pazartesi

Sofralık zeytinin tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretim, hazırlama, işleme, muhafaza, depolama, taşıma ve pazarlamasını sağlamak üzere özelliklerini belirleyen Türk Gıda Kodeksi sofralık zeytin tebliği dün Resmi Gazete`de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Toplam 15 maddeden oluşan tebliğ sofralık zeytinin; ham zeytin danelerinin olgunluk derecelerine, işleme şekillerine ve piyasaya sunuş şekillerine göre tanımını, ürün özelliklerini, katkı maddelerini, bulaşanları, pestisit kalıntı miktarlarını, ambalajlama ve etiketlenmesini, taşıma ve depolama kurallarını, numune alma ve analiz metodlarını, tesçil ve denetim ile uyum zorunluluğu hükümlerini kapsıyor.

Ham zeytin danelerinin olgunluk derecelerine göre; yeşil zeytin, rengi dönük zeytin/pembe zeytin ve siyah zeytin danelerinin ayrı ayrı tarifi yapılan tebliğde, işleme şekillerine göre ise, fermente zeytin, doğal fermente zeytin ve oksidasyonla karartılan zeytin tanımlarına açıklık getiriliyor.

Piyasaya sunulan zeytinler...

Tebliğde piyasaya sunuş şekillerine göre tanımı yapılan sofralık zeytin çeşitleri şöyle yer alıyor:

Bütün zeytin, yarım zeytin, çeyrek zeytin, bölünmüş zeytin, dilimlenmiş zeytin, kıyılmış/doğranmış zeytin, çizik zeytin, kırık zeytin, kırma zeytin, dolgulu zeytin, çekirdeksiz zeytin, doğal fermente sele zeytini, fermente sele zeytin, çevirme/yuvarlama zeytin, kurutulmuş zeytin, hurma zeytin, sirkeli zeytin, karışım zeytin, karma/karışık zeytin.

Renklendirici ve tatlandırıcı kullanımı yasak...

Sofralık zeytinlere ait ürün özelliklerinin de belirtildiği tebliğe göre, sofralık zeytinler yabancı tat ve koku içermeyecek, kokuşmuş, küflenmiş ve kurtlanmış olmayacak, her türlü parazit, böcek ve bunların parçalarını ihtiva etmeyecek, karışım zeytinde zeytin oranı süzme ağırlık üzerinden ilave edilen karışım maddeleri toplamının en az yüzde 70`i olacak, karma ve karışık zeytin haricinde diğer zeytinler için her bir paket üründe tek çeşit zeytin kullanılacak, biber, soğan, badem, kereviz, kapari, portakal veya limon kabuğu, fındık içi ve benzeri maddeler tek başına veya karıştırılarak veya ezme gibi fiziksel işlemlerden geçirildikten sonra dolgu maddesi olarak kullanılabilecek, çekirdeksiz ve çekirdeği çıkarılarak işlenen zeytinlerde 5 miligram`dan fazla gelen çekirdek parçaları veya bütün çekirdek miktarı 100 gramda 5 adetten fazla olmayacak, bu ürünlerde renklendirici ve tatlandırıcı kullanılmayacak.

Dane irilik dereceleri...

Tebliğ kapsamındaki ürünlerin ambalajlanması, etiketlenmesi ve işaretlenmesinde ise şu kurallara uyulacak:

Sofralık zeytinlerde ürün ismi, olgunluk derecelerine, piyasaya sunuş şekillerine göre tanımlanan isimlerle desteklenecek, sofralık zeytinlerin işleme şekilleri etiket üzerinde ürün adı ile aynı yüzde belirtilebilecek, dolgulu zeytinlerde ürün ismi dolgu gıda maddesinin adıyla ifade edilecek, karışım zeytinlerde karışımın sağlandığı yenilebilir maddeler ya da karışım yöntemine göre isimlendirme yapılabilecek, çekirdeksiz zeytin, dolgulu zeytin ve bütün haldeki zeytinler 1 kilogramdaki zeytin adedi baz alınarak zeytin danesinin irilik dereceleri (dane/kg.) 60-70, 71-80, 81-90, 91-100, 101-110, 111-120, 121-140, 141-160, 161-180, 181-200, 201-230, 231-260, 261-290, 291-320, 321-350, 351-380, 381-410 tablosuna uygun olarak dane adedi etiket üzerinde belirtilecek.

Tebliğ kapsamında yer alan ürünleri üreten ve satan işyerleri; tesçil ve izin, ithalat işlemleri, kontrol ve denetim sırasında bu hükümlere uymakla yükümlü olacak, bu hükümlere uymayan işyerleri hakkında gerekli işlemler `5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun` hükümlerine göre Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yapılacak.

Tebliğde halen faaliyet gösteren ve tebliğ kapsamında yer alan ürünleri üreten ve satan işyerlerinin 1 yıl içinde tebliğ hükümlerine uymak zorunda oldukları, bu süre içinde gerekli düzenlemeleri yapmayan işyerleri ve satış yerlerinin faaliyetine izin verilmeyeceği de belirtiliyor.