'Romanya zeytin pazarını kaybediyoruz'

Mısır ve Yunanistan, Romanya’da güçlenirken, Türk üretcisini tehdit eder hale geldi...

Tarım Merkezi
16 Nisan 2008,Çarsamba

Zeytinde Romanya pazarını Mısır ve Yunanistan’a kaptırıyoruz. Türkiye zeytin ihracatında önemli bir pazar olan Romanya’da son dönemde alarm zilleri çalıyor. Romanya’da refah seviyesinin son yıllarda artması ile birlikte son dönemde Romenler, iri zeytine yönelmeye başladılar. Türkiye’de yeteri kadar iri kalibrajlı zeytin üretimi bulunmuyor. Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ihracat kaydıyla zeytin ithalatına da izin çıkmayınca, Türk zeytin ihracatçıları Romanya pazarında kan kaybetmeye başladılar. Mısır’da geniş alanlarda iri kalibrajlı zeytin üretimi yapılıyor. Mısır bu sayede Romanya pazarında 5 yıl önce hiç yokken şimdi güçlü bir oyuncu haline geldi. 5 yıl önce Romanya’da sadece bin tonluk üretim yapan Yunanistan ise Mısır’dan yaptığı ithalatla Romanya pazarında 5 kat büyüdü. Bu gelişmeler sonrasında Mısır ve Yunanistan Romanya pazarında Türk üreticisini tehdit eder hale geldi.

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili Emin Demirci, 1960 yılından sonra Ege Bölgesi’nden yapılan ihracatta Romanya’nın ön plana çıktığını söyledi. Romanya’nın alım gücünün az olduğu dönemlerde küçük zeytin, sonrasında ise iri zeytine doğru bir talep eğilimi olduğunu ifade eden Demirci, özellikle iri zeytin konusunda Yunanistan ve Mısır’ın bu pazarda karşılarına çıktıklarını kaydetti. Demirci, “Romanya’dan talep arttı. Ancak Türkiye’de iri dediğimiz 80 ile 140 kalibrajlı zeytin az. 5 yıl önce yönetim kurulumuz olarak Mısır’a gittik ve oradaki zeytin plantasyonlarını gezdik. İri kalibrajlı zeytinlerin orada yetiştirildiğini gördük. Bu zeytinlerin Mısır ve Mısır’dan alan Yunanistan sayesinde de Romanya’da karşımıza çıkmaya başladı” diye konuştu.

2. MERCİMEK OLAYI OLMASIN
Türkiye 2002 yılında Romanya’ya 14 bin tonluk zeytin ihracatı gerçekleştirirken, Yunanistan’ın bin tonluk ihracat yaptığını vurgulayan Demirci, aynı dönemde Mısır’ın ihracatının olmadığını kaydetti. Demirci, 2006 yılı sonu itibarıyla rakamlara bakıldığında, Romanya’ya Yunanistan’dan yapılan ihracat 6 bin ton, Mısır ise 14 tona yükseltirken, Türkiye’nin ise 15 bin tonda kaldığını ifade ederek, şu bilgileri verdi: “Türkiye bir dönem yeşil mercimekte bir problem yaşadı. Türkiye Mısır’a senelerce yeşil mercimek satıyordu. Bir sene tabiat şartlarının iyi geçmediği bir dönemde yeşil mercimeğimiz yok dedik. Tabii ki insanlar ihtiyaçlarını karşılamak durumunda. Kanada’da buldular, Şu anda Türkiye yeşil mercimeği Mısır’a satamıyor. Zeytinde de aynı durum olunca Romanya’daki alıcı da alternatiflerin nerede olduğunu araştırıyor.”

HAZİRAN’DA RAKAMLAR DÜŞECEK
Sofralık zeytinin yüksek istihdam sağlayan sektörler arasında yer aldığını kaydeden Demirci, konuya sadece ihracat rakamlarındaki düşüş olarak bakılmaması gerektiğini ifade etti. Demirci, “Sadece ihracatın düşmesi değil, bugün çoğu işletmeler elemanlarını istihdam edememe durumu ile karşı karşıya. Bugünlerde zeytin ihracatı iyi gidiyor ama bugüne kadar elimizde olan zeytin ihraç edildi. Haziran’dan sonra bu rakamlar düşecek,”dedi.