AB'nin Zeytinyağı Tadım Yönteminde Yıllardır Beklenen Değişiklik‏

Evren GÜLDOĞAN
21 Temmuz 2008 Pazartesi

Avrupa Birliği geçtiğimiz günlerde zeytinyağı ve prina yağının nitelikleri ve ilgili analiz yöntemlerine ilişkin tüzüğünde yıllardır beklenen bir değişikliği gerçekleştirerek natürel zeytinyağlarının tadım panelleri tarafından organoleptik değerlendirilmesinde kullanılan yöntemi yeniledi. Brüksel’in bu konuda referans aldığı Uluslararası Zeytin Konseyi tarafından yürütülen, ancak bilhassa panelistlerin algılamalarının yakınsanmasında karşılaşılan zorluklar nedeniyle beklenenden uzun süren konuyla ilgili araştırma projesi Kasım 2007’de tamamlanmıştı. Bu araştırmanın sonuçlarını bekleyen Avrupa Birliği ise 2002 yılında benimsediği ayrıntılı zeytinyağı pazarlama standartları* çerçevesinde zeytinyağlarının organoleptik niteliklerine ilişkin belirli tanımlamalara etiketlerde, bunların sadece tadım panelleri tarafından onaylanmış olması halinde yer verilebilmesine ilişkin kuralın uygulama tarihini erteleyip durmuştu.

Uluslararası Zeytin Konseyi tarafından geliştirilip Avrupa Birliği’nce benimsenen yeni değerlendirme yöntemi eski uygulamada üç konuda değişikliğe gidiyor:

1. Birlik’in Zeytinyağı Kalite Stratejisi kapsamında bir eksiklik olarak değerlendirilen olumlu organoleptik niteliklerin olumsuz olanlar karşısındaki düşük sayısında bir iyileşme sağlanması mümkün olmamışken neredeyse tüm niteliklerin adlandırma ve/veya tanımlamalarında değişiklikler var.

2. Organoleptik niteliklerin etiketlerde nasıl nitelendirebileceğine ilişkin ifade ve nicel kıstaslar belirlenmiş durumda. Örneğin meyvemsiliği öne çıkan bir erken hasat ürünü için artık “yoğun meyvemsi” denilebilecek; ancak sadece “yoğun” ifadesi kullanılabilecek, mesela “güçlü” değil ve sadece panelistlerin bu niteliğe ilişkin verdikleri puanların ortalaması altıdan büyük olursa.

3. Ve son olarak natürel zeytinyağlarında kusurların algılanmasına ilişkin azami sınır yukarı çekilmiş durumda.

Yeni organoleptik değerlendirme yöntemi 1 Ekim’de, buna ilişkin zeytinyağı pazarlama standartları ise 2008/2009 pazarlama yılının başlangıcıyla örtüşecek şekilde 30 Kasım’da yürürlüğe girecek.

Ayrıntılı bilgi Z&Z Akdeniz Kültürü Dergisi’nin gelecek sayısında yayınlanacak köşe yazımda yer alacak.

*Bakınız: Güldoğan, Evren. 2007. “AB’de Zeytinyağı Pazarlamanın da Standardı Var”. Z&Z Akdeniz Kültürü Dergisi 1 (4).