Anadolu’ya zeytinyağını sevdirirsek...

Nedim Atilla
Akşam
7 Eylül 2008,Pazar

Geçen Cumartesi Havran’daydık... 30 Ağustos Zafer Bayramı’nı bütün Ege’nin coşkuyla kutladığı günün öğleden sonrasında Havran’da ilk kez düzenlenen Zeytin ve Zeytinyağı şenliğinde üreticilerle, tüketicilerle birlikte olduk. Sevgili dostlarım Tijen İnaltong ve Erhan Şeker ile birlikte zeytinyağlı yemeklerin tadına bakarken Selim Kantarcı, Mehmet Cavlı ve Ümmühan Tibet en iyi sızma yağı seçmeye çalıştılar. İşleri pek de kolay değildi. Daha sonraki panelde Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Kamil Okyay Sındır ile Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Mustafa Tan’ın görüşlerini dinledik. Bu arada Havran Kaymakamı Genel’i tanımak da ayrı bir keyifti doğrusu. Bu arada uzun süredir göremediğimiz Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Başkanı Cahit Çetin’i görmek ve kucaklaşmak da mutluluk verdi.

Orada da söyledim burada yinelemek istiyorum. Türkiye’nin zeytinyağındaki temel problemi kıyı şeridinden biraz içeri girince neredeyse hiç bilinmeyen bir ürün olan, yıllık tüketimi bu nedenle kişi başına 1 litreyi zar zor bulan zeytinyağını Anadolu’ya sevdirebilmektir.

Zaten UZZK Başkanı Mustafa Tan geçen haftalarda yaptığı, bitkisel yağ çeşitleri arasındaki fiyat farklarının azaldığını belirterek, zeytinyağında iç tüketimin artırılması için tanıtım yapmanın tam zamanı olduğunu söylemişti. Kendisine katılmamak elde değil. Zeytinyağıyla diğer yağlar arasında geçmişte 1’e 3 olan fiyat farkı son dönemde gelişmelerle 1’e 1,5’e kadar gerilemiştir. Bu ortamda yıllardır artırılmak istenen iç piyasa tüketimi için önemli bir fırsat yakalanmıştır.

Tan, “İç tanıtımın şu anda tam zamanı. Zeytin ve zeytinyağı için kurulan tanıtım komitesinin görev alanı genişletilerek buna iç piyasa da eklenmeli. Komite, sektörün tüm kesimlerini kucaklayan bir yapıya kavuşmalıdır” diyordu v e kendisine katılmamak elde mi? 2007-2008 sezonunda 72 bin tonluk üretim ve 60 bin ton stokla toplam 130 bin ton olan ürünün ortaya çıktığını, bunun 25-30 bin tonluk kesiminin bir sonra sezona stok olarak kalacağının tahmin edildiğini ifade eden Tan, var yılı olan 2008-2009 sezonuna ilişkin ön tahminlere göre 150 bin ton üretim yapılacağını, stokla birlikte 170 bin tonluk zeytinyağı varlığından bahsedilebileceğini dile getirdi.

Tan, gelecek sezonda da ürün yönünden bir sıkıntı beklenmediğini, iç ve dış pazar talebin rahatlıkla karşılayacak ürünün bulunacağını tahmin ettiklerini kaydetti. Sektörün içinde bulunduğu sezonda toplam ihracatını önceki yıla göre yüzde 60 oranında düşürdüğünü, bunda dökme yağ ihracatının azalmasının etkisinin bulunduğunu dile getiren Tan’ın şu sözlerine herkes kulak vermeli: “Türkiye, zeytinyağında dökme yağ satan Tunus’u değil, ambalajlı ürünle katma değer yaratan İtalya ve İspanya’yı örnek almıştır. Bunun bir sonucu olarak dökme yağda geleneksel pazarlar olan İtalya ve İspanya’ya yapılan ihracat büyük miktarda gerilemiş, ambalajlı ihracatta ise firmalarımız yeni pazarlarda büyük başarılara imza atmıştır. Önceki yıllarda yüzde 75 ile 90 arasında pay tutan dökme yağ ihracatı bu yıl yüzde 39’a geriledi. İhracatın yüzde 61’i ambalajlı olarak yapıldı. Ancak ortalama ihracat fiyatımız kilogram başına 3,40 dolardan 4,47 dolara yükseldi.”

Zeytinyağında yaklaşmakta olan 2008-2009 sezonunun “uzlaşma” yılı olması en büyük dileğimiz...yıllık yurt içi projesinden sonra bu projeyi yurt dışına taşımayı da hedeflediklerini söylüyordu. Böyle bir girişim alkışlanmaz da ne yapılır?

Akhisar’a alkışlar

Geçen hafta iyi bir haber de Akhisar’dan, sevgili Haldun Akyüz’den geldi. Akhisar’da üretilen zeytin ve zeytinyağlarının Türkiye genelinde tanıtımı için hazırlanan “zeytin otobüsü” Kars’a doğru yola çıktı. Akhisar Zeytin ve Zeytinyağcılar Derneği tarafından organize edilen ve Akhisar Ticaret ve Sanayi Odası’nın desteklediği “Zeytin Tüneli” projesi, ilçede düzenlenen törenle başladı. Oda önünde düzenlenen törende konuşan Zeytin ve Zeytinyağcılar Derneği Başkanı Ahmet Gezgin, ilçe zeytininin tüm Türkiye’deki tüketicilere tanıtımı için bu projeyi başlattıklarını belirterek 2 yıl içinde 81 il ve tüm ilçeleri gezmeyi hedeflediklerini söylüyordu. İçinde Akhisar’da üretilen zeytin ve zeytinyağı ürünlerinden örneklerin bulunduğu otobüsün gittiği illerde vatandaşlara zeytinyağının faydaları hakkında da bilgi vereceğini ifade eden Gezgin, zeytinyağının yüksek miktarda ihracatına rağmen az olan iç tüketimi artırmaya çalıştıklarını belirtti. Zeytin ve zeytinyağında Akhisar’ın iddialı bir konuma sahip olduğunu söyleyen Gezgin, 2 yıllık yurt içi projesinden sonra bu projeyi yurt dışına taşımayı da hedeflediklerini söylüyordu. Böyle bir girişim alkışlanmaz da ne yapılır?