REKOLTE TAHMİN RAPORU

2008-2009 SEZONU ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI REKOLTESİ TAHMİN RAPORU

2008 – 2009 Türkiye zeytin ve zeytinyağı rekoltesi tespit çalışmaları İzmir Ticaret Borsası koordinatörlüğünde İzmir Ticaret Odası, Ege İhracatçı Birlikleri, Tariş, Marmarabirlik, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi ve T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Zeytincilik Araştırma Enstitüsünün katılımı ile gerçekleştirilmiştir.

Rekolte tahmini için oluşturulan heyetler 01-20 Eylül 2008 tarihleri arasında Ege – Marmara Bölgesinde, 01-04 Eylül 2008 tarihleri arasında Güneydoğu Anadolu Bölgesinde incelemelerde bulunmuştur.

Buna göre her iki heyetin izlenimleri genel olarak şöyledir.

EGE – MARMARA BÖLGESİ

-Heyetimiz çalışmalarında İzmir, Balıkesir, Çanakkale, Bursa, Manisa, Aydın ve Muğla illerinin ilçe, köy ve beldelerinde bulunan zeytinliklerde teknik incelemeler ve üreticilerle görüşmeler gerçekleştirmiş, Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri, Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifleri, Marmarabirlik Zeytin Tarım Satış Kooperatiflerinde ve zeytinyağı işletmelerinde temaslarda bulunmuştur.

-Çalışmalarda incelenen illerin zeytin ağaç sayısının yoğun olduğu ilçelerinde yerinde gözlem ve tespitler yapılmış, gezi programına dahil olmayan diğer ilçelere ait değerlendirmelerde ise İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerinin resmi verilerinden yararlanılmıştır.

-2007/08 sezonunda yaşanan kuraklık ve yüksek sıcaklık ağaçlarda yetersiz sürgün gelişimine neden olduğundan 2008/09 üretim sezonunda beklenenden daha az ürün olacağı tahmin edilmektedir.

-Çiçek döneminde olumsuz iklim koşulları (yüksek sıcaklık, yağış vb.), zararlılar (Zeytin Çiçek Sapsokanı, Zeytin Güvesi ve Pamuklu Bit) ile özellikle tabanda ve bakımsız bahçelerdeki Halkalı Leke Hastalığı nedeniyle meyve tutumu olumsuz etkilenmiş ve meyve dökümü gerçekleşmiştir.

-Meyve gelişme dönemindeki kuraklık ve yüksek sıcaklıklar özellikle meyilli ve toprak derinliğinin yetersiz olduğu yerlerde danelerin yeterince gelişememesine ve buruşmasına neden olmuştur.

-Zeytin Sineği zararlısına karşı Körfez Bölgesinde bu yıl uçakla ilaçlı mücadele yapılacağı öğrenilmiştir. Ancak, ilaçlamanın geç yapılması nedeniyle bir miktar zeytin sineği zararının olacağı tahmin edilmektedir.

-Bölgede gözlenen Verticillium Solgunluğu Hastalığı’nın daha önce bulaşık olduğu ağaçlarda yeni belirtiler oluşturarak ilerlediği, ancak yeni ağaçlara bulaşmanın kayda değer seviyede olmadığı gözlenmiştir. Bu durum hastalığın ilerlemesi ve yayılmasında bir yavaşlama olduğu şeklinde değerlendirilebilir.

-Bölgede yasal mevzuata aykırı olarak açılan maden ocaklarının zeytin bölgelerini tehdit ettiği saptanmıştır.

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ

Heyet olarak tespit edilen hususlar aşağıda maddeler halinde sunulmuştur;

-Zeytinciliğin bölgedeki öneminin artmaya devam ettiği,

-Bu yılki rekoltenin geçen yıla göre daha yüksek olacağı,

-Kilis ve Gaziantep illerinde şiddetli bir az ürün yılı yaşandığı,

-Çalışma kapsamındaki illerde bu yıl toplam 11.960.000 adet civarında yeni zeytin fidanı dikildiği,

-Özellikle Adana ve Mersin’de yeni kurulan zeytinlik tesislerinin tamamına yakınının damla sulama yöntemi ile sulandığı,

-Üretici desteklerindeki düşme ve yeni tesislerde en çok tercih edilen Gemlik çeşidinin bölgeye dikilmesiyle ilgili olumsuz söylentilerin yeni tesis kurulmasını, dolayısıyla ağaç sayısındaki artış hızını olumsuz etkileyebileceği,

-Kilis ve Gaziantep il’lerinde, “Zeytin” meyvelerinin olduğu münferit bahçelerde, fizyolojik nedenlere bağlı “boncuk” oluşumlarının yoğun olduğu,

-Özellikle Gaziantep, Kilis ve Hatay bölgesinde ağaçların altına düşen dip zeytinleri ile üstten toplanan zeytinlerin zeytinyağı işletmesinde karışık olarak işlendiği,

-Gaziantep il’ine bağlı Nizip ilçesi ile Hatay il’ine bağlı “Hassa” ve “Kırıkhan” ilçelerinde “Zeytin Gövde Kurdu” ve “Altınözü” İlçesinde ise “Kızılkurt”un yayıldığı,

-Yeni tesislerde Zeytin Fidan Tırtılı zararlısının etkili olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç olarak; Ege – Marmara Bölgesinde bulunan Balıkesir, Çanakkale, Manisa, Aydın, Muğla, İzmir ve Bursa illerinde toplam 81.869.363 adet meyve veren, 19.503.417 adet meyve vermeyen ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 10,5 kg. zeytin verimi ile 860.947 ton zeytin danesi alınacağı, bunun 266.736 tonunun sofralığa, 594.211 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5 randıman ile 117.936 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan Adana, Mersin, Hatay, Kilis, Gaziantep ve Osmaniye İllerindeki zeytinliklerinde toplam 18.645.137 adet meyve veren, 18.309.220 adet meyve vermeyen ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 11,6 kg. zeytin verimi ile 215.490 ton zeytin danesi alınacağı, bunun 56.430 tonunun sofralığa, 159.060 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/4,2 Kg. randıman ile 37.930 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

Antalya, Denizli ve Tekirdağ’ın yer aldığı diğer illerde ise toplam 3.190.903 adet meyve veren, 1.491.000 adet meyve vermeyen ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 7 kg. zeytin verimi ile 22.336 ton zeytin danesi alınacağı, bunun 4.467 tonunun sofralığa, 17.869 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5,1 Kg. randıman ile 3.500 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

Böylece 2008-09 sezonu Türkiye Zeytin ve Zeytinyağı rekoltesi toplamı olarak, 103.705.403 adet meyve veren, 39.303.637 adet meyve vermeyen ağaç mevcut olup, ağaç başına ortalama 10,6 kg. zeytin verimi ile 1.098.774 ton zeytin danesi alınacağı, bunun 327.634 tonunun sofralığa, 771.140 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/4,8 randıman ile 159.366 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.

İZMİR TİCARET BORSASI
İZMİR TİCARET ODASI
MARMARABİRLİK
TARİŞ ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI BİRLİĞİ
EGE İHRACATÇI BİRLİKLERİ
ULUSAL ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI KONSEYİ
ZEYTİNCİLİK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ