ÜRETİCİ FİYATI BEĞENMEDİ, İHRACAT YOK YILININ DA GERİSİNDE KALDI‎

-ZEYTİNYAĞINDA DÜNYA FİYATLARININ DÜŞÜK SEYRETMESİ NEDENİYLE ÜRETİCİ MALINI PAZARA ÇIKARMADI
-VAR YILI OLMASINA RAĞMEN İHRACAT, BİR ÖNCEKİ DÖNEME GÖRE YÜZDE 32 DÜŞÜK SEYREDİYOR
-TARİŞ ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI BİRLİĞİ BAŞKANI ÇETİN:
-''BU ŞARTLARDA ÜRETİCİNİN BEKLEMESİ NORMALDİR''
-EGE ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI İHRACATÇILARI BİRLİĞİ BAŞKAN VEKİLİ GÜRELİ:
-''BANKALAR, ÜRETİCİYE 10 MİLYON YTL'LİK KREDİ VERDİ, ÜRETİCİ BEKLEMEYE GEÇTİ''

İZMİR (A.A) - Tolga Albay -

Zeytinyağında yok yılına rağmen 2005-2006 sezonunda rekor düzeyde ihracat yapan Egeli zeytinci, var yılına rağmen2006-2007 sezonunda malını elde tutmayı tercih etti. 12 aylık dönemde Ege'den yapılan ihracat, bir önceki döneme göre yüzde 32 geriledi.

Zeytinyağında uygulanan devlet teşviki ve fiyattaki olumlu seyirle ağaç sayısını son 5 yılda iki katına çıkaran Türkiye, son 1 yılda dünya piyasalarında fiyatın düşük seyretmesi nedeniyle ihracat miktarını düşürdü. İhracatın büyük bölümünün yapıldığı Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçı Birlikleri kayıtlarına göre son 12 ayda yok yılının yaşandığı önceki 12 aya göre ihracat yüzde 32 oranında düşerek 201 milyon dolarda kaldı.

2006 yılında dünya piyasalarında tonu 4 bin avroya kadar çıkan zeytinyağının 2007 yılında 2 bin avroya kadar düşmesi nedeniyle orta ve büyük çaplı üreticinin ürününü elde tutarak satmadığı, 50-70 bin tonluk yağın üretici stoklarında beklediği belirtildi.

Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Başkanı Cahit Çetin, üreticinin düşen fiyatlara gösterdiği tepkinin normal karşılanması gerektiğini söyledi.

İhracatçının doğal olarak üreticiden yağ almak için en düşük fiyatı beklediğini, üreticinin de malını satmak için en yüksek fiyatı bekleme hakkının bulunduğunu ifade eden Çetin, şöyle konuştu:

''Birlik olarak ortaklarımıza dünya piyasalarında yaptığımız araştırma ve istihbarat çalışmalarına göre önerilerde bulunuyoruz.Kimseye malını satma gibi bir şey söylememiz mümkün değil. Sezon başında üreticiye fiyatın çok düşük seviyede olduğunu söyleyerek (malını dikkatli ve ihtiyacın kadar sat) uyarısında bulunduk. Hiçbir zaman yanlış bir yönlendirmede bulunmadık. Sezon içinde fiyattaki ufak kıpırdanmaları da önceden söyledik. Bazı üreticiler istediği fiyatların oluşmaması nedeniyle malını elden çıkarmıyor olabilir.Gelecek yılın yok senesi olduğunu bilen üretici, tedbirini alıyor.Yani üretici, 1 yıllık ürünle 2 yıl geçirme hakkını kullanıyor. Bu şartlarda üreticinin beklemesi normaldir.''

-FİYATTA ARTIŞ TAHMİNİ-

Çetin, bazı kesimlerin ihracatın artmaması nedeniyle günah keçisi olarak sürekli Tariş ve üreticiyi gösterdiğini iddia ederek, yaşanan sıkıntıların nedeninin global çapta oynanan oyunların bir sonucu olduğunu savundu.

Halen tonu 2 bin 440 avro seviyesindeki zeytinyağı fiyatının en büyük üretici İspanya'da rekor düzeyde mahsul beklendiği iddiasıyla düşeceği yönünde spekülasyonlar çıkarıldığını söyleyen Çetin, İspanya Zeytinyağı Fabrikaları Federasyonu ve Kooperatifler Birliği'nin yaptığı açıklamayla rekoltenin yüksek düzeyde olmayacağını,fiyatların da 2 bin 400 avronun üzerinde olacağını söylediğini kaydetti.

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçı Birlikleri Başkan Vekili Ali Güreli ise stoklarda yağ bulunmasına rağmen üreticinin yağı elden çıkarmadığını ve piyasanın ''kilitlendiğini'' belirtti.

Özel bankaların da ilk kez bu yıl üreticiye stok desteği verdiğini ifade eden Güreli, ''Geçmişte sadece Ziraat Bankası'nın verdiği destek kredilerini bu yıl özel bankalar da sundu. Tapusunu şubeye götüren çiftçi kredisini aldı. 100 milyon YTL'ye yakın kredi desteği sağlandı. Bu destekle birlikte üretici sezon içinde kilogram fiyatı 4,5 YTL'ye kadar çıkan yağını satmadı ve beklemeyi tercih etti. Ancak fiyatlar şu anda 3.5 YTL'ye kadar indi. İspanya ve Tunus'ta yüksek miktarda üretim var. Fiyatların yükseleceği yönünde bir beklenti yok. Üreticiler bu kredileri döndürebilmek için zararına satış yapmak durumunda kalabilir'' dedi.

Türkiye'de ağaç sayısının hızla arttığını ve 5 yıl önce dikilen ağaçların gelecek sezondan itibaren meyve vermeye başlayacağını kaydeden Gürel, 5 yıl içinde üretimin 2'ye katlanacağını ve piyasada yeni bir dengenin kurulacağını dile getirdi.

-PRİMDE 1 YTL BEKLENTİSİ-

Öte yandan, Zeytin Dostu Derneği de zeytin ve zeytinyağı için destekleme primi kampanyası başlattı. Dernek Genel Sekreteri Zafer Özer, AB ülkelerinde zeytinyağına 1 avro destek uygulandığını,Türkiye'de ise geçen yıl yapılan 11 YKr desteğin çok yetersiz kaldığını ifade etti.

Uluslararası pazarda Türk zeytinyağının rekabet şansının kaybolduğunu kaydeden Özer, ''Dernek olarak sektörün tüm bileşenlerinin de desteğini alarak ''Prim 1 YTL olacak'' kampanyası düzenleme kararı aldık. Bu kapsamda zeytin için de 20 YKr'lik destek beklentisi olacak. Bu desteğin devlete maliyeti yaklaşık 150 milyon YTL olacak. Ancak sektörün kayıt altına girmesiyle elde edilen gelir çok daha fazla olacak'' dedi.