Ekonomik Kriz Çarşıda Pazarda Hissedilmeye Başlandı

Yeni Adana Gazetesi
28 Ekim 2008

SOFRALIK ZEYTİN ÜRETİCİNİN ELİNDE KALDI

Sofralık zeytin alıcı bulamayınca tezgahta çürümeye başladı

Sofralık zeytin fiyatları geçtiğimiz 2007 yılıyla aynı seviyede olmasına karşın satışlar yüzde 50 düştü. Geçen yıl çuvalla satılan zeytinler, bu yıl kilo hesabıyla satılıyor.

Mersin Metropol Miting Alanı'nda alınan özel izinler sonrasında kurulan Zeytin Pazarı'nda Gemlik türü sofralık zeytinin kilosu 1.5-2.5 YTL, Ayvalık türü zeytin 2-2.5 YTL, çil topağı 1.5-2 YTL, siyah Erdek 2 YTL, siyah Gemlik 2.5 YTL ve domat türü sofralık zeytin de 2.5-3 YTL'lik fiyatlarla tüketiciye sunuluyor.

Bu fiyatların da 2007 yılıyla aynı olduğu belirtiliyor. Söz konusu sofralık zeytin türleri arasında en fazla ilgiyi de Gemlik ve Ayvalık türü zeytinler görüyor. Pazarın zeytin ihtiyacı ise Mersin'in Mut ilçesinden karşılanıyor.

10 yıldan bu yana zeytincilikle uğraştığını belirten 45 yaşındaki Sami Çor, zeytin fiyatlarının geçen yılın fiyatıyla hemen hemen aynı olmasına karşın, satışların beklenilenin altında olduğunu söyledi. Çor, geçen yıl zeytin sezonunun sonlarına doğru kilo başına 4 YTL'lik satış gerçekleştirmelerine rağmen, bu yıl 2 YTL'lik satış yapmakta bile zorlandıklarını kaydetti.

Çor, "Sessiz ve derinden gelen ekonomik krizle birlikte vatandaşın zaten düşük olan alım gücü daha da zayıfladı. Geçen yıl 20-30 kilo zeytin alan biri, bu yıl 10 kilo zeytini zor alıyor. Talep olmayınca da satış yapamıyoruz. Elimizde kalan zeytin ya tezgahta çürüyor ya da onu fabrikaya gönderip yağ olarak değerlendirmeye çalışıyoruz" dedi.

Zeytin üreticisi Celal Çelik de 10 yıldan bu yana zeytincilik yaptığını vurgulayarak, 2007 yılında günlük satışının hiçbir zaman 100 kilonun altına düşmediğini, ancak bu yıl 50 ile 100 kilo arasında satış yaptığını belirtti.

Çelik, fiyatların geçen yıla göre daha düşük olduğunu, buna rağmen yine de satışlarının artmadığını ifade ederek, "Şu anda pazardaki en üst düzeydeki esnaf benim. Ancak buna rağmen bin YTL içerdeyim. Çalışıyorum ama vergimi dahi ödemekte zorlanıyorum. İş yok, güç yok. Vatandaşın durumu benden de kötü. Evine ekmek götürmekte zorlanıyor. Allah hepimizin yardımcısı olsun" diye konuştu.

Pazarda faaliyet gösteren hemen hemen her esnafın en az 5 bin YTL'lik borcu olduğuna dikkat çeken zeytinci esnafı Hasan Tekin (55) ise, satışlarda bir kısır döngü yaşandığını vurgulayarak, geçen yıl günlük ortalama 600 kilo satış yaparken bu yıl 250 kilo satışı zor yaptığını dile getirdi. Tekin, satın aldıkları malın yüzde 30'luk bir bölümünün fire verdiğini, satılmayan zeytinlerin de elde kalarak çürüdüğünü vurguladı.

Tekin, "İnsanların alım gücü her geçen gün daha da geriliyor. Eskiden çuval çuval zeytin alanlar, şimdi kilo hesabı yapıyor. Geçen yıl hiç 1 kiloluk zeytin satışı yapmamıştık ama bu yıl kilo başı satış gerçekleştiriyoruz. Bu da gelinen noktayı özetlemeye yetiyor" şeklinde konuştu.

Ev hanımı Nimet Kabaş (50), Zeytin Pazarı'nda satışa sunulan sofralık zeytin fiyatlarının dile getirildiği gibi ucuz olmadığı savunarak, alım güçlerinin de geçen yıla göre gerilediğini ve önceleri 40 kilo zeytin alırken, bu yıl 4 kilo zeytini bile zor aldıklarını söyledi.

Akife Zor (35) da fiyatların normal olmasına karşın, istedikleri kadar zeytin alamadıklarını belirterek, "Esnafa göre fiyatlar ucuz olabilir ama bize göre hiç de öyle değil. İstediğimiz kadar zeytin alamıyoruz. Aldığımızsa bize yetmiyor. Yine buna da şükür. Beterin beteri de var. Allah sonumuzu hayır etsin" dedi.