Zeytin üreticisi tepkili

SEY­HAN KAL­KAN
Mil­li­yet
24 Nisan 2008,Perşembe

Ta­riş Zey­tin ve Zey­tin­ya­ğı Bir­li­ği Baş­ka­nı Çe­tin, sa­na­yi­ci­le­rin it­ha­lat ta­le­bi­ne bir kez da­ha tep­ki gös­ter­di. “Bir yan­dan it­ha­lat der­ken, öte yan­dan önü­müz­de­ki yı­lın re­kol­te­si­nin yük­sek ola­ca­ğı­nı söy­lü­yor­lar. Amaç­la­rı fi­yat bas­kı­sı” de­di

Ta­riş Zey­tin ve Zey­tin­ya­ğı Ta­rım Sa­tış Ko­ope­ra­tif­le­ri Bir­li­ği’nin 58. iş yı­lı­nı kap­sa­yan ge­nel ku­ru­lu, Ta­riş Zey­tin­ya­ğı Üre­tim Te­sis­le­ri’nde ger­çek­leş­ti­ril­di. Bir­lik Yö­ne­tim Ku­ru­lu Baş­ka­nı Ca­hit Çe­tin, sa­na­yi­ci­le­rin, zey­tin­ya­ğın­da it­ha­lat ta­lep­le­ri­ni ve çe­şit­li spe­kü­las­yon­la­rı ıs­rar­la sür­dür­dü­ğün­den ya­kın­dı. Bu tar­tış­ma­la­ra son ve­ril­me­si ge­rek­ti­ği­ni vur­gu­la­yan Çe­tin, “İt­ha­lat is­te­yen­ler, bir yan­dan da ge­le­cek yıl için 250 bin ton tah­mi­ni re­kol­te­den bah­se­di­yor. Ma­dem o ka­dar yük­sek re­kol­te var, ni­çin it­ha­lat is­ti­yor­lar? Önü­müz­de­ki yı­lın re­kol­te­si­ni bas­kı al­tı­na al­mak için yi­ne it­ha­lat söz­le­ri­ni or­ta­ya atı­yor­lar” de­di.

Tem­muz ayında­ zey­tin­ya­ğı fi­yat­la­rın­da Av­ru­pa Bir­li­ği’n-den ge­len ta­lep­ler doğ­rul­tu­sun­da ha­re­ket­len­me ola­bi­le­ce­ği­ni di­le ge­ti­ren Cahit Çe­tin, ‘Ta­rım­da Ye­ni­den Ya­pı­lan­dır­ma’ sis­te­mi­ni de eleş­tir­di. Çe­tin, “2000 yı­lın­da Dün­ya Ban­ka­sı’nın pro­je­si olan ‘Ta­rım­da Ye­ni­den Ya­pı­lan­dır­ma’ sü­re­ci, ye­ni bir sis­tem or­ta­ya ko­ya­ma­dı” di­ye ko­nuş­tu. Sü­re­cin bu yıl so­nun­da so­na ere­ce­ği­ni ha­tır­la­tan Cahit Çe­tin, Ye­ni­den Ya­pı­lan­ma Ku­ru­lu’nun ba­şa­rı­lı iş­le­re im­za ata­ma­dı­ğı­nı, önün­de­ki en­ge­lin IMF po­li­ti­ka­la­rı ol­du­ğu­nu sa­vun­du.

‘Üreticiler güçlendirilmeli’ çağrısı

Bir mo­de­lin tut­ma­sı için ön­ce­lik­le üre­ti­ci­le­rin güç­len­di­ril­me­si ge­rek­ti­ği­ni ifa­de eden Çe­tin, sis­tem da­hi­lin­de­ki bin­ler­ce üre­ti­ci­ye ula­şı­la­ma­dı­ğı­nı kay­det­ti, söz­le­ri­ni şöy­le ta­mam­la­dı: “Ba­tı ko­ope­ra­tif­çi­li­ği­ne ge­çi­yo­ruz, ama na­sıl geç­ti­ği­miz bel­li de­ğil. Bu sis­tem ko­ope­ra­tif­le­ri ye­ni­den ya­pı­lan­dır­ma­mış­tır. Ye­ni sis­tem ön­ce­lik­le üre­ti­ci­ye an­la­tıl­ma­lı. Ko­ope­ra­tif­le­ri­miz güç­lü ol­mak zo­run­da. Ye­ni­den ya­pı­lan­dır­ma­nın ba­şa­rı­sız­lı­ğı­nı, Fis­kobir­lik-Top­rak Mah­sul­le­ri Ofi­si (TMO) iliş­ki­si or­ta­ya koy­du. TMO, fın­dık alı­mı ne­de­niy­le 2 kat­ril­yon li­ra za­rar et­ti.”

Ge­nel ku­ru­lu ta­kip eden AKP Ay­dın Mil­let­ve­ki­li Ah­met Er­türk ise TMO’nun za­ra­ra uğ­ra­ma­dı­ğı­nı söy­le­di. Çe­tin’in ye­ni­den ya­pı­lan­dır­ma ko­nu­sun­da­ki eleş­ti­ri­le­ri­ni hak­lı bu­lan Er­türk, “Bek­le­nen fay­da sağ­la­na­ma­dı. An­cak bir­lik­le­rin ya­şa­dı­ğı olum­suz­luk­lar, ye­ni ya­sal dü­zen­le­me­ler­le or­ta­dan kal­dı­rı­la­cak” de­di. Da­ha son­ra 2006-2007 iş yı­lı yö­ne­tim, de­ne­tim ku­rul­la­rı ra­por­la­rı ve bi­lan­ço oy­bir­li­ğiy­le ka­bul edil­di. Bir­li­ğin 2007-2008 iş yı­lın­da 4 bin 500 ton ürün al­ma­sı he­def­le­nir­ken, büt­çe­si 70 mil­yon YTL ola­rak be­lir­len­di.

***

TARİŞ 25 milyon YTL zarar etti

Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cahit Çetin, birliğin 2006 – 2007 döneminde 25 milyon YTL zarar ettiğini açıkladı. Zararın AB’nin fiyatlar üzerinde baskı oluşturmasıyla fiyatların yüzde 50 oranında düşmesinden kaynaklandığını ifade eden Çetin, “AB’nin fiyatlara müdahalesiyle en fazla zararı Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği yaptı. Ancak bu durum diğer birlikler için de geçerli. Bu sistemle birliklerin kar etmesi mümkün değil. Piyasada fiyatlar yükselirse kar, düşerse zarar ediliyor. Bu sistem dünyada yok” dedi.

Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği’nin 2006 – 2007 İş Yılı Olağan Genel Kurulunda konuşan Çetin, 2000 yılında birliklerin yeniden yapılandırılması kapsamında hazırlanan sistemin başarısız olduğunu belirterek, “Bu sistemle birliklerin kar etmesi mümkün değil. Piyasada fiyatlar yükselirse kar, düşerse zarar ediliyor. Bu sistem dünyada yok. 17 birlik beceriksiz diyemezsiniz. Bu kolaycılıktır. Sorunu çözmez. TMO da mı beceriksiz. O da zarar ediyor. O zaman sistemde hata var. Bu beceriksizliğin keyfi idarelere bağlarsanız o zaman ilahlara kurban verirsiniz. Ama sistemi düzeltemezsiniz. Böyle devam ederse Türkiye’de 17 birlik kalmayacak. Mektepler olmasa marifleri çok kolay yönetirdik. Birlikler olmazsa da tarımı çok kolay idare ederler” dedi.

Birliklerin bugüne kadar dolar ve enflasyon artışlarının kar gibi göründüğünü ifade eden Çetin, bunların reel karlar olmadığını söyledi. Çetin, kendilerinin de bunu yapabileceklerini ancak bu yola başvurmadıklarını kaydederek, “Kimseyi kınamıyorum. Birliğimiz bunu yapmak istemedi. Başka birlikler zararı kooperatiflere yüklüyor. Biz bunu yapmadık. Bizim felsefemizde kooperatiflerimiz güçlü olmak zorunda. Türkiye’nin hiçbir yanında bizim birliğimiz kadar güçlü kooperatifler yok” diye konuştu.

Sektördeki ihracatçıların Dahilde İşleme Rejimi kapsamındaki ithalat talepleriyle üreticinin ve var yılı olan önümüzdeki yıl fiyatlarını baskı altında tutulmaya çalışıldığını ileri süren Çetin, Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın bu konuya bir nokta koyması gerektiğini vurguladı. Çetin, zeytinyağı fiyatlarına da değinerek, “İspanya’da artan yağışlarla birlikte önümüzdeki yıl rekolte beklentesinin de artması nedeniyle fiyatlar geri çekildi. Kimse ürün satmıyor. Ancak Temmuz sonuna kadar AB’nin talebiyle fiyatlarda hareketlenme olmasını bekliyorum” dedi.

AKP Aydın Milletvekili Ahmet Ertürk ise, 2000 yılından bu yana Yeniden Yapılandırma ile kendi ayakları üzerinde durmak isteyen birliklerin 7 yılı geride bıraktığını hatırlattı. Bu birliklerin sürekli zarar etme lüksünün bulunmadığını dile getiren Ertürk, üreticilerin umutsuz olmamalarını istedi. Birliklerin üzerlerine düşen görevi yapması gerektiğini ifade eden Ertürk, DFİF kredi faizlerinin aşağı çekilebileceğini söyledi. Ertürk, çiftçinin güvenini kaybedip ürün alamaz hale gelen birliklerin olduğunu ileri sürdü. İthalat söylemlerine de dikkat çeken Ertürk, Tarım Bakanı ve Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı’nın da buna karşı çıktığını söyledi. Ertürk, ayrıca dökme ihracata destekleme yapmayacaklarını, 5 kilograma kadar olan markalı ambalajlı ihracatı destekleyeceklerini ifade etti.