ZEYTİN ve ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜNDE ARAMA UZLAŞISI

18 Şubat 2008,Pazartesi

Türkiye 2000 yılından bu tarafa her yıl ortalama 10 milyon zeytin fidanı dikerek kendisine belirlediği dünya ikinciliği hedefine hızla koşarken önümüzdeki süreçte oluşacak 650-700 bin ton zeytinyağı rekoltesini nasıl pazarlayacağının sancılarını şimdiden duymaya başladı. Sektör içinde bir uzlaşı sağlanabilmesi amacıyla düzenlenen “Zeytin ve Zeytinyağı Sektörü Arama Konferansı” üretici primi ve Avrupa Birliği’nden kota alınması konusunda ortak çalışma kararına zemin hazırlarken, İhracatçıların talebi olan Dahilde İşleme Rejimi kapsamında zeytin ve zeytinyağı ithalatı talebine TARİŞ’in muhalefeti devam etti.

Tarım sektörünün parlayan yıldızı zeytin ve zeytinyağı sektörü, son aylarda sektörün aktörlerinin dahilde işleme rejimi kapsamında zeytin ve zeytinyağı ithalatı konusunda farklı noktalarda durması nedeniyle gerilen ilişkileri rayına oturtmak ve üretici primi, AB’nden kota alınması, iç tüketim ve ihracatın arttırılması için yapılması gereken çalışmaları ortak akılla geliştirmek amacıyla sektörün tüm unsurlarının bir araya gelmesiyle 17 Şubat 2008 Pazar günü “Zeytin ve Zeytinyağı Sektörü Arama Konferansı” düzenledi.

Dış Ticaret Müsteşarlığı eşgüdümünde Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi tarafından düzenlenen ve Moderatör Niyazi İlter tarafından yönetilen Arama Konferansı’nda, sektörün genel amacı; “Ülkemizde zeytin, zeytinyağı ve ürünlerinin sürdürülebilir bir şekilde tüketim ve ihracatının arttırılması amacıyla, rekabetçi fiyatlarla, kaliteli ve istikrarlı hammadde temini sağlayarak, markalı ürünlerin üretimi, tanıtımı ve pazarlamasını yapmak” olarak tespit edildi.

“Zeytin ve Zeytinyağı Sektörü Arama Konferansı”na katılan sektörün önde gelen 42 ismi belirledikleri genel amaca ulaşmak için sektörün zayıf yönlerini, güçlü yönlerini ve önerilerini belirledikten sonra İhracat Politikaları, Destekler, Üretim, Ar-Ge ve Tanıtım ve Pazarlama başlıklı 5 çalışma grubuna ayrılarak genel amaca ulaşmak için hedeflerini ve bu hedeflere ulaşmak için önümüzdeki süreçte yapacakları çalışmaları programladılar.

Çalışma grupları, yaptıkları beyin fırtınası sonrasında; Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne 2015 yılında tam üyelik hedefi doğrultusunda, 2015 yılına kadar hedefler belirlediler. İhracat Politikaları Grubu, Türkiye’nin 2015 yılı için zeytinyağı ihracat hedefini 1.2 milyar dolar, zeytin ihracatı hedefini 600 milyon dolar ve pirina yağı ihracat hedefini 100 milyon dolar olarak belirledi. İhracat Politikaları Grubu dünyadaki rakiplerimizle rekabet edebilmek için yerli ürün hammaddenin miktar ve kalite açısından yetersiz olduğu dönemlerde dahilde işleme rejimi kapsamında hammadde ithalatına izin verilmesi gereğinin altını da çizdi.

İhracat Politikaları Grubu, marka teşviği ve Turquality programından zeytin ve zeytinyağı sektöründe faaliyet gösteren firmaların yararlanması amacıyla sektöre bilgilendirme yapılmasını ve sektör paydaşları arasında katılımcılık ve uzlaşı kültürünün yerleştirilmesini de benimsedi.
Üretim grubu, 2015 yılı için Türkiye’nin zeytinyağı üretim hedefini 650 bin ton olarak belirledi. Bu hedef, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın hedefi ile paralellik gösterdi. Üretim Grubu, 2015 yılı için zeytinyağı varlığı hedefimizi ise 200 milyon ağaç olarak tespit etti.

Avrupa Birliği’nde zeytinyağı üreticisinin kg. başına 1.32 Euro prim aldığını belirten Destekler Çalışma Grubu, Türkiye’de de zeytinyağı üreticisine bu yıl için 1.5 YTL prim verilmesi, AB’nde olduğu gibi dönüşüm katsayısı kullanılarak zeytin üreticisine de prim verilmesi gerektiğini dile getirdi. Zeytinyağı üreticisine bu yıl için belirlenen kg.’da 11 ykrş primin yetersiz olduğu ve AB’nin verdiği prim miktarına yakın bir prim verilmesi gereği Arama Konferansı’na katılan herkesin ortak fikriydi.

Destekler Grubu, Türkiye’de zeytinyağı ağacı başına 12 kg. olan verimin 25-30 kg. seviyesine çıkarılması, zeytinde Türkiye’de yüzde 70’lere varan periyodisite farkının yüzde 30’a çekilmesi için üreticilere bilinçlendirme çalışması yapılması ve bu çalışmaların destekler kapsamına alınması talep edildi.

Dünya genelinde İtalyan zeytinyağı imajı gibi Türk zeytin ve zeytinyağı imajının güçlendirilmesi için tanıtıma ağırlık verilmesi gerektiğini belirten Tanıtım ve Pazarlama Çalışma Grubu, tanıtım faaliyetlerinin yeni kurulan Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi tarafından yürütülmesi konusunda hemfikir oldular. Hedef pazarların belirlenerek bu ülkelerde fuarlara katılınması, uluslararası sektörel dergilerde reklam verilmesi, ZZTK’nin dış pazarda ağırlıklı olmakla birlikte iç pazarda da tanıtım yapması ve Türkiye’de 1 kg. olan zeytinyağı tüketiminin 2 kg.’a çıkarılması, ilke olarak benimsendi. ZZTK’nin yapacağı çalışmalar sonucunda Türkiye’nin markalı ve kutulu zeytinyağı ihracatının toplam zeytinyağı ihracatı içerisindeki payının yüzde 50’ye çıkarılması hedefi kondu. ZZTK’nin iç piyasada da tanıtım yapabilmesi için sektörle ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapılması fikri ön plana çıktı.

Zeytin ve zeytinyağının faydalarının okullarda ve sağlık kurumlarında halka anlatılmasının gerekliliğine değinen Tanıtım ve Pazarlama Grubu, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile ortak çalışmalar yapılmasını ve ZZTK’nin bütçe imkanları doğrultusunda yazılı ve görsel basında ilan verilmesi kararlaştırıldı.

TAĞŞİŞE YÖNELİK DENETİMLER ARTTIRILMALI
Zeytinyağına başka yağların karıştırılarak (tağşiş) zeytinyağı adı altında satılmasının Türk zeytinyağı imajına zarar verdiğini belirten sektör temsilcileri, tağşiş ve sahteciliği önlemeye yönelik denetim ve kontrol mekanizmalarının daha etkin bir şekilde çalıştırılması çağrısında da bulundular.
AR-GE Çalışma Grubu ise, zeytin ve zeytinyağı sektöründe AR-GE’ye ayrılan kaynakların arttırılması, AR-GE çalışmalarının sonuçlarının aktarıldığı eğitim ve bilinçlendirme toplantılarının sayısının çoğaltılması gereğine işaret etti.

ARAMA KONFERANSINA KİMLER KATILDI?
Arama Konferansı’na Dış Ticaret Müsteşarlığı, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, Hazine Müsteşarlığı, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri Birliği, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi, Marmarabirlik, İzmir Ticaret Borsası, Aydın Ticaret Borsası, Ege Bölgesi Sanayi Odası, İzmir Ticaret Odası, İzmir Ziraat Odası, Aydın Ziraat Odası, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Edremit Zeytincilik Üretme İstasyonu, İZFAŞ ve Zeytindostu Derneği’nin temsilcileri katıldı.