Sinan Doğan
Referans
04 Mart 2008,Salı
Zeytinyağında son 3.5 aylık dönemde sadece 5 bin 945 tonluk ihracat yapılabildi. Kuraklık nedeniyle ürün rekoltesi düşünce ihracat fiyatı kilogram başına 3.26 dolardan 4.14 dolara yükseldi.
Kuraklık nedeniyle geçtiğimiz sezon ürün miktarının azalması, buna karşılık fiyatların artması,zeytinyağında ihracatı durma noktasına getirdi.
Zeytinyağında sezonun başladığı 1 Kasım'dan 24 Şubat tarihine kadar geçen 3.5 aylık sürede ancak 5 bin 945 tonluk ihracat yapılabildi. Geçen sezon aynı dönemde 16 bin 367 ton ihracat yapılmıştı. Yine geçen yıl aynı dönemde 53 milyon 351 bin dolarlık ihracat geliri elde edilirken, bu yıl gelir 24 milyon 618 bin dolarda kaldı. İhracat fiyatları ise kg başına 3.26 dolardan, 4.14 dolara yükseldi.
Bu arada üretim rekoltesinin tahmini rekolte olan 72 bin tonun altında gerçekleşmesi olasılığı güçlendi. Bu durumu gözönüne alan üretici, ürününün büyük bölümünü elinde tutmayı tercih ederken, ihracat gibi iç piyasa da kilitlendi. Sektörde üreticiden ihracatçıya kadar herkesin gözü İspanya'ya çevrildi. Mart-nisan aylarında yağışların az olması halinde İspanyol zeytinyağının fiyatı yükselecek ve Türkiye rekabetçi fiyatlara yeniden kavuşabilecek.
İhracatçı firmalar kapanıyor
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Nedim Güreli, Türkiye'deki zeytinyağı fiyatlarının Avrupa Birliği'ne göre yüksek olmasının, ihracatın durma noktasına gelmesindeki başlıca neden olduğunu söyledi. "Yok yılı"ndan dolayı piyasada yeterli ürün bulunmadığını kaydeden Güreli, "Dahilde İşleme Rejimi'nden dolayı dışarıdan işleyecek ürün getiremeyince, ihracat iyice azaldı. Bundan sonraki aylarda ihracat miktarının 400-500 tonu aşacağını sanmıyorum. Sezon sonunda toplam ihracat miktarı 10-15 bin tonu aşmaz" dedi.
İhracatta yaşanan durgunluğa paralel olarak firmaların da sıkıntıya girdiğini vurgulayan Güreli, bazı firmaların ayakta durmakta zorluk çektiğini, bazı firmaların ise kapandığını dile getirdi. Üreticinin de fiyatların yükselmesini beklediğini, bu nedenle iç piyasada da ticaretin azaldığını ifade eden Güreli, "Şu an için beklemekten başka yapacak bir şeyimiz yok. Avrupa'daki fiyatların yükselmesi belki ürün arzını ve ihracatı hızlandırabilir" diye konuştu.
Fiyatlar hareketlenir
Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cahit Çetin ise ihracatın düştüğünü, ancak ambalajlı ürün satışının arttığını söyledi. Çetin, "İhracatın azalmasının altında ürün rekoltesinin az olması yatıyor. Bundan dolayı ilk 3 ayda geçen yılın aynı dönemine göre dökme yağ ihracatı azaldı fakat ambalajlı yağ ihracatı 600 ton arttı. Dolayısıyla ambalajlı ürün gönderdiğimiz pazarları kaybettiğimizi söyleyemeyiz. Bundan sonra fiyatlara bağlı olarak ihracat artacaktır" değerlendirmesinde bulundu.
Zeytinyağında fiyatların gelecek sezon beklentilerine göre şekillendiğini ifade eden Çetin, bahar aylarında İspanya'da yeterli yağmurların yağmaması halinde fiyatların hareketleneceğini söyledi. "İspanya bu sezon 1 milyon 200 bin ton zeytinyağı üretimine sahip. Yeterli yağmur yağmazsa, gelecek sezon üretim az olacak. Bunu öngören ve ellerinde 850 bin ton yağı tutan kooperatifler ise ürün arzını kısacak" öngörüsünde bulunan Çetin, bu durumun mart-nisan aylarında piyasanın hareketlenmesine neden olacağını ifade etti.
Kişi Başına Yıllık Tüketim 1 Kg
* Türkiye'de her yıl ortalama 150.000 ton zeytinyağı üretiliyor. Bunun 65-70 bin tonu iç pazarda tüketiliyor. Kalanı ihraç ediliyor.
* Komili yüzde 35 pay ile sektörün lideri. Tariş yüzde 25, Kırlangıç yüzde 20, Kristal yüzde 10 pazar payına sahip.
* Türkiye'de yıllık kişi başına zeytinyağı tüketimi 1 kg civarıda. Buna karşılık Yunanistan'da 21, İtalya'da 12, İspanya'da 1, Tunus'ta 10, Suriye'de 6 ve Portekiz'da 5 kg.
* Son 11 yıllık verilere göre dünya üretiminin yüzde 40'ı İspanya'da, yüzde 23'ü İtalya'da, yüzde 15'i Yunanistan, yüzde 7'si Tunus, yüzde 4.6'sı Türkiye ve yüzde 4.5'i Suriye'de yapılıyor.
* Dünya üretiminin yüzde 80'i üretici ülkelerde tüketiliyor.
No comments:
Post a Comment