Marka çıkaramazsa Türkiye zeytinyağında fırsatı kaçıracak

Abdulhamit Yıldız / Ayvalık
Zaman
04 Aralık 2007, Salı

Zeytinde dünyanın en büyük tedarikçi ülkeleri arasında yer alan Türkiye, 'markalı ürün' sahibi olmamasının sıkıntısını yaşıyor. Dünyada üretilen zeytinyağı miktarı 2,8milyon tona ulaşırken, tüketim talebi karşılanamıyor.

Bu durumda ilk üç zeytin üreticisi ülke konumundaki İspanya, İtalya ve Yunanistan'ın pazardaki payı artarken, dördüncü durumdaki Türkiye yerinde sayıyor. Uzmanlar, en yakın rakip Yunanistan'ın markalı ürünlerinin tanıtımı için 10 milyon Euro'luk bütçesini 15'e çıkardığını belirtirken, eldeki fırsatın kaçmaması için acilen tedbir alması gerektiğini vurguluyor. Türkiye'de sektöre 400 dolara kadar yükselen teşvik veriliyor. Ayrıca kilogram başına 11 yeni kuruşluk destekleme fiyatı uygulanıyor. Yıllık zeytinyağı ihracatının tutarı 250 milyon dolar civarında. Bu, toplam tarım ürünleri ihracatının yüzde 3'üne tekabül ediyor. Bu sezon 'yok' yılı olduğu için rekoltenin 72 bin ton seviyesinde kalacağı tahmin ediliyor. 60 bin stok devri ile birlikte toplam rekolte ise 132 bin ton civarında seyredecek.

Ayvalık Ticaret Odası tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen hasat günleri kapsamında zeytinyağı sektörünün durumu masaya yatırıldı. Sağlıklı ve doğal bir besin kaynağı olduğu için dünyada kullanımı giderek yaygınlaşan zeytinyağı, bu alanda önemli potansiyele sahip Türkiye'ye büyük imkanlar sunuyor. Ancak fırsatlardan yararlanmak 'markalı ürünler'e sahip olmakla mümkün. Bu noktaya dikkat çeken Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Grubu Başkanı Mustafa Sever, "Eğer markalı ihracatımızı geliştiremezsek 8 yıl içinde zeytinler ağaçta kalacak." uyarısında bulundu. Aynı zamanda Dış Ticaret Müsteşarlığı Tarım Ürünleri Dairesi başkanı olan Sever, sektörde markalı ürünlere ilginin giderek arttığını söyledi. Türkiye'nin bu konudaki bir diğer sıkıntısı da fiyatın yüksekliği. Zeytinyağı fiyatları dünya ortalamasının üstünde olduğu için ihracatta geçen sene yaşanan düşüş bu sene de devam ediyor. Kayıtlara 'var' yılı diye geçen 2006'da dünya genelinde ürün sıkıntısı çekilmesine rağmen Türkiye'nin ihracatı düştü. Geçen sene kasımda 9,5 milyon dolarlık zeytinyağı ihracatı, bu sene kasımda yüzde 40 azaldı ve 5,9 milyon dolara geriledi.

Sektöre verilen teşviklerin ve destekleme fiyatının artırılabileceğini kaydeden Tanıtım Grubu Başkanı Sever, ürün toplamada yaşanan sıkıntılara da değinerek, 'var' veya 'yok' yılı tabir edilen dönemlerde ürün arzındaki farklılığın azaltılması gerektiğini belirtti. Bunun, sağlıklı tarım sanayi ve lisanslı depoculukla gerçekleştirileceğine de işaret etti. Üreticisinden ihracatçıya kadar tedarik zincirinde birliğin sağlanmasının önemine değinen Sever, "Böyle bir işbirliğinin sağlanmaması durumunda 7-8 yıl sonra 400 bin ton seviyelerine gelecek zeytinyağı rekoltesinin değer fiyatından satılması ve ihraç edilebilmesi oldukça zorlaşacak." diye konuştu.