Hindistan Ekonomisi, Zeytin ve Zeytinyağı Pazarı

Kadir Efeler
Gemlik Körfez Gazetesi
04 Ocak 2008,Cuma

Hindistan son 15 senedir Asya`da ekonomik büyeme ve kalkınmasını sürdüren bir ülke. Önümüzde ki on yıl da Asya ekonomisinde ilk üç ülkeden biri olma yolunda ekonomik reformlarını gerçekleştiren bir ülke. 300 milyon orta gelirli nüfüsu ve insan kaynaklarında ki kalite arttırımı ile birlikte, aynı zamanda küresel ekonomide büyük bir pazar ortamı sunan bir ülke Hindistan. 2007 yılı sonu itibariyle 2006 yılı sonu verilerine göre GSYİH hasılasını % 9.2 arttırmayı başaran bir ülke. Enflasyon oranı 2006 yılında % 5.9 civarında iken bu oran 2007 yılı oranlarına göre % 2.9 oranına gerilemiş durumda. 2007 yılında, ihracat oranı %18.9 oranında büyüme gösterirken, ithalat oranı % 18 civarında bir büyüme göstermiş durumdadır. 2007 verilerine göre, satın alma paritesine göre dünyada dördüncü sırada gelmektedir.
Hindistan bitkisel yağ bakımından dünyanın 4. büyük pazarı. Hindistan pazarında yıllık ortalama 10-12 milyon ton sofralık zeytin tüketimi gerçekleştirildiği bilinmektedir. Kişi başına ortalama yıllık 11 kg zeytin ve zeytin ürünleri tüketilmekte. Geniş bir coğrafi bölgeye sahip olması ve bölgeler arası kültürel farklar nedeniyle, yağ tüketimi değişim sergilemektedir. Zeytin yağı pazarı zeytin pazarı kadar verimli bir pazar yapısı sergilemektedir. Zeytin yağı pazarının mevcut yapısında Hindistan halkının kültürel özelliklerinden dolayı diğer bitkisel yağları tercih etmesinin büyük önemi bulunmaktadır. Bununla birlikte teknolojik değişlikler ile birlikte zeytin yağı talebinin son yıllarda artış gösterdiği bilinmektedir. Yaptığımız araştırmalara göre, Hisdistan genelinde yaklaşık 20 civarında zeytin ve zeytin yağı ihracatçı şirketin var olduğunu gördük ve bu şirketler genel olarak Hindistan vatandaşlarının yönetimi altında olmak ile birlikte çoğunun Avrupa`lı şirketler ile ticaret yaptığı görülmektedir. Eğer elimizdeki bilgilerde yanlışlık yok ise bu şirketlerin sadece iki- üç tanesinin Türkiye`deki şirketler ile uzuntısı olduğu yönünde bir görünüm sergilemektedir.
Hindistan sofralık zeytin pazarında en önemli ihracatcı ülkeler İspanya ve İtalya. Özellikle İspanyol sirketlerinin ürünleri piyasada önemli yere sahip. İspanya sofralık zeytin pazarının yaklaşık % 80`ni ne hakim durumda. İtalya ise zeytin yağı konusunda ihracat adına ilk sıralamada yer almaktadır. Türkiye zeytin yağı konusunda üçüncü sırada gelmek ile birlikte, rakkamsal olarak karşılaştırıldığında İtalya`dan ortalama 26 kat, İspanya`dan ise 9 kat daha az ihraçat gerçekleştirir durumda.
Hindistan yönetimi ülke içindeki bitkisel yağların tüketimini teşvik adına 1990`lı yılların ortalarına kadar zeytin yağı ticareti kosununda sınırlı bir ticaret rejimi uyguluyordu. Fakat, ekonomide liberalleşme programı ile birlikte 1990`lı yıllarının sonundan itibaren zeytin yağı ithalatı üzerinde kısıtlamalar kaldırılmış ve bu tarihten sonra yaklaşık son 3-4 yıldır zeytin yağı tüketimi konusunda önemli bir pazar büyüklüğü oluşmaya başlamıştır. Hindistan mutfağının yağlı yemeklere göre oluşmuş yapısı, ileri ki yıllarda da zeytin yağı tüketimi konusunda büyümenin devam edeceği izlenimi vermektedir.
Maalesef, Türkiye zeytin ve zeytin yağı ihracatı adına büyük bir tüketici kitlesi bulunan pazarda yeteri kadar yer alamamaktadır. Zeytin üreticilerinin ve ihraçatçı firmaların Hindistan damak tadının Avrupa damak tadından farklı olduğunu konusunda ne kadar bilgileri olduğu konusunda net bilgiye sahip değiliz. Fakat, Hindistan nüfusunun alım gücünün her geçen gün arttığı bir ortamda, özellikle bölge üreticilerin pazar yapısını yakından incelemeleri hem üreticiler hem de ihraçatçılar için yeni piyasalar adına önemli bir pazar oluşturacağı kanısındayız. Son olarak şunu söyleyebiliriz ki, Hindistan pazarında zeytin, Orta Asya ülkelerindeki gibi; bilinmeyen ya da tercih edilmeyen bir ürün değil.