ÇİFTÇİ SENDİKALARI 2007 YILI TARIM RAPORU

Çiftçi Sendikaları Konfederasyonlaşma Platformu 2007 yılına ait Tarım ve Hayvancılık Raporunu açıkladı.Raporun zeytincilikle ilgili bölümü

Kaynak :http://www.karasaban.net/ciftci-sendikalari-2007-yili-tarim-raporu/

Zeytin

Zeytin üreticilerinin ürettiği zeytini örgütleri olan MARMARABİRLİK ve TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birliği ile tüccarlar satın almaktadır.

Zeytin ve zeytinyağı alanında örgütlü olan MARMARABİRLİK ve TARİŞ, yaptıkları alım miktarları ve açıkladıkları fiyatlar ile piyasayı belirleyebilecek/düzenleyebilecek güçtedir.

Ancak, MARMARABİRLİK ve TARİŞ’in açıkladıkları fiyatların çiftçileri gözetmemesi durumunda tüccar ve sanayicinin kazançlı çıkacağı biliniyor. Bu durumda zeytin ürecisi çiftçiler alınterinin, emeğinin karşılığını alamaz, yaptığı harcamayı karşılayamaz ve zarar eder.

Zeytin fiyatları düşük belirleniyor

MARMARABİRLİK, 2007/2008 ürün alım kampanyasında uygulanacak dane sayıları ve barem fiyatlarını açıkladı. MARMARABİRLİK’in açıkladığı fiyatlar tüccarın yüzünü güldürdü, üreticinin elini böğründe bıraktı, üzdü.

MARMARABİRLİK, toplam üretim içerisindeki payı az olan (%5–20) zeytinin fiyatını yüksek, toplam üretim içindeki oranı yüksek (%80) olan zeytinin fiyatını ise düşük belirleyerek zeytin fiyatlarını arttırmış gibi gösterdi. Açıklanan bu fiyatlarla yanılsama yaratılmış, zeytin üreticisi çiftçilerin yararına olmamıştır.

Açıklanan fiyatlar yanılsama yaratıcı; yanıltıcı

Toplam üretim içerisindeki payı az olan zeytinin fiyatı yüksek, toplam üretim içindeki payı fazla olan ürünün fiyatının ise düşük belirlenmesi sadece zeytin üreticisi çiftçileri mağdur etmedi, kamuoyunu da yanılttı.

200 daneli zeytine verilen fiyat olan 5,00 YTL/kg’ın kamuoyuna pompalanması onun öne çıkarılması tüm zeytinlere veriliyormuş/uygulanıyormuş gibi anlaşılmasına neden oldu. Yani, zeytin fiyatları yüksek belirlenmiş dolayısıyla üreticilerin ürününe yüksek fiyat verilmiş gibi bir yanılsama yarattı. Oysa gerçekler öyle değil.

Örnek olarak Gemlik çeşidini ele alacak olursak, gerçekler şöyle:

• 200–210–220 daneye göre Gemlik zeytinin fiyatı sırasıyla; 5,00- 4,50- 4,05 YTL/kg olarak belirlendi. Oysa 200–210–220 daneli zeytinin toplam üretim içindeki payı yüzde 5’i geçmez.
• 230–240–250–260–270–280–290–30 daneli Gemlik zeytinin fiyatı sırasıyla; 3,60- 3,25- 2,95- 2,70- 2,50- 2,30- 2,10- 1,95 YTL/kg olarak belirlendi. Bu bölümün toplam üretim içindeki payı da; yüzde 15 civarında.
• Toplam üretimin yüzde 50’sini oluşturan; 310–320–330- 340–350–360 danenin fiyatları ise sırasıyla; 1,80- 1,65- 1,55- 1,45- 1,42- 1,40 YTL/kg olarak belirlendi.
• Toplam üretimin yüzde 30’unu oluşturan ezmelik (370–410 dane) 1,25 YTL/kg, Yağlık Barem Dışı (420 ve yukarısı) 1,10 YTL/kg, Yağlık Dip Zeytinin fiyatı ise 0,75 YTL/kg.

Zeytin üreticileri için önemli olan fiyat; toplam üretimin yüzde 20’si için belirlenen fiyat değil, toplam üretimin yüzde 80’i için belirlenen fiyattır. Ne yazık ki, MARMARABİRLİK üretilen toplam zeytinin yüzde 80’i için belirlediği fiyat maliyetlerin altında…

Zeytin fiyatı işçinin yevmiyesini karşılamıyor

Bazı fiyatlar ise bırakın maliyeti karşılamayı zeytin toplayıcısı olan işçinin yevmiyesini bile karşılayamaz düzeydedir.

Şöyle ki;

Zeytin toplayıcısı işçi bir günde en fazla 50 kg zeytin toplayabiliyor. Zeytin toplayıcı işçinin günlük yevmiyesi ise 35 YTL/ gün’dür. Yağlık Dip Zeytin için açıklanan fiyat ise 0,75 YTL/kg.

Bu gerçekliğe göre yani bir işçinin bir günde topladığı zeytin miktarı (50 kg) X Zeytinin bir kilogramının fiyatı (0,75 YTL) = 37,5 YTL. Bu gelir net değil brüt. Bu “gelirden” yüzde 9,2 oranında da kesinti yapılıyor. Yani 4 YTL. 4 YTL kesintiyi toplamdan çıkardığımızda geriye 33,75 YTL kalıyor. Kısacası biçilen değer/fiyat zeytin toplayıcısı işçinin 35 YTL’lik yevmiyesini karşılayacak bir gelir bile değil.

Zeytin öyle kendi kendine yetişmiyor, ürün vermiyor. Yetiştirilmesi esnasında ilaç, gübre, mazot ve su kullanılıyor. Bakımı yapılıyor ve daha birçok kalem masraf var. Bunlar görünmezden geliniyor, hesaba katılmıyor.

Üretim girdileri artıyor, zeytin fiyatları yerinde sayıyor

MARMARABİRLİK’in 2006/2007 sezonu için açıkladığı fiyatlarla 2007/2008 sezonu için açıkladığı fiyatlar aynı. 2007/2008 sezonu için açıklanan fiyatlar bazı kalemlerde 2006/2007 sezonu için açıklanan fiyatların gerisinde. Örneğin 2006/2007 yılı yağlık dip zeytinin fiyatı 0,85 YTL/kg iken bu yıl 0,75 YTL/kg olarak açıklanmış durumda.

Üretim girdileri olan ilaç, gübre ve mazot gibi üretim girdileri yüzde 20–35 arasında arttı. Üreticinin ürettiği zeytinin fiyatı geçmiş sezona oranla bırakın artmasını geriliyor.

Toplam üretimin yüzde 5’ini oluşturan 200–210- 220 daneli zeytinin fiyatı geçen sezona göre yüksek belirlenerek “göz boyanıyor”, fiyatlar yükseltilmiş gibi gösteriliyor. Toplam üretimin yüzde 80’i olan diğer zeytinin fiyatı düşük belirleniyor, zeytin üreticisi çiftçi mağdur ediliyor.

MARMARABİRLİK’in uyguladığı kota tüccara yarıyor

Kooperatifler, çiftçilerin ürünlerini satın alır, işler, ambalajlar satışa sunar. Bu amaçla kurulmuşlardır.

MARMARABİRLİK üyelerinin, 200- 290 dane arası ürettiği zeytinin tamamını alıyor. Ancak 290- 360 dane arası üretilen zeytinin ise sadece yüzde 12’sini satın alıyor, kalanını satın almıyor yani kota uyguluyor. Başka bir deyişle MARMARABİRLİK üyesi olan üreticilerin ürettiği toplam zeytin üretiminin yüzde 80’inine denk gelen kısmının ancak yüzde 12’sini MARMARABİRLİK’e satabilme hakkı tanıyor.

Kota fazlası olan zeytinler MARMARABİRLİK tarafından satın alınmıyor. Tüccar da kota fazlası zeytinlere yönelik MARMARABİRLİK alımda olmadığı için rekabet etmesine gerek kalmıyor ve MARMARABİRLİK’in belirlediği fiyatları ölçü almıyor, belirlenen fiyattan daha düşük fiyatla üreticilerden satın alıyor.

TARİŞ ise, zeytinyağı fiyatlarını 2006 yılında 3,860 Ykr, 2007 yılında 4,300 Ykr olarak açıklamıştı. 2007 yılında 2006 fiyatlarına oranla yüzde 11 bir artış yapmış yaptığı bu artış ile 2007 yılında gerçekleşen üretim girdilerinin gerisinde kalmıştır.

Kısacası TARİŞ ve MARMARABİRLİK’in belirledikleri fiyatlar ve uyguladığı kota tüccarın yararına zeytin üreticilerinin aleyhine bir işlev gördüğünü alanda örgütlü Zeytin Üreticileri Sendikası belirtiyor.

Üretim:

2006 yılı zeytinyağı üretimimiz 242, 200 ton, 2007 yılında 206,981 ton. Zeytinyağındaki düşüş yüzde 14,5. 2007 yılı zeytinde yok yılı. Zeytin üretimindeki tahmin edilen üretim düşüşü yüzde 34.